Ράνια Μπουμπουρή: «Το βιβλιοφιλαράκι μου» κριτική της Ελένης Χωρεάνθη
Αν δεχτούμε ότι η αγωγή του παιδιού αρχίζει από την κοιλιά της μάνας του, όπως ισχυρίζονται σύγχρονοι επιστήμονες, τότε η «επαφή και η σχέση» του με το βιβλίο, με τη μάθηση και τη γνώση μπορεί να αρχίζει από τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του, μόλις δηλαδή αρχίσει το μωρό να επικοινωνεί «συνειδητά» με το περιβάλλον του. Εννοείται, φυσικά, ότι μόνο του δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει το βιβλίο ως αναγνωστικό αντικείμενο, αλλά με τη βοήθεια των υπεύθυνων για την αγωγή του. Το μικρό παιδί παίζει, η σχέση του με όλα τα αντικείμενα, η επαφή γίνεται με την αφή.
Εκτός του ότι το παιδί των δύο ετών δεν μπορεί να διαβάσει, δεν μπορούμε να το αφήνουμε ανεξέλεγκτα στο ξεφύλλισμα βιβλίων γιατί υπάρχει κίνδυνος ατυχήματος, σε περίπτωση που πάει να δοκιμάσει και τη γεύση του χαρτιού, να ικανοποιήσει όλες τις αισθήσεις του πέραν της αφής, της όρασης, της ακοής και της όσφρησης!
Επιβάλλεται να έχει επαφή, σχέση φιλίας και αγάπης, το παιδί με το βιβλίο, που είναι ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα και αγαθά του πολιτισμού στην υπηρεσία του ανθρώπου. Και μάλιστα να αρχίζει από πολύ μικρή ηλικία, αλλά προέχει το τι βιβλίο θα δώσουμε στο παιδί, πώς θα του το δώσουμε, πότε και γιατί θα φέρουμε το παιδί σε επαφή με το βιβλίο. Τα τέσσερα αυτά αδυσώπητα ερωτήματα δεν μπορεί να μην απαντηθούν προτού κάνομε οποιαδήποτε κίνηση.
Μια καλή πρόταση ως προς το είδος του βιβλίου που προορίζεται για πολύ μικρά παιδιά είναι τα μικρόσχημα, πάνινα πλαστικοποιημένα βιβλία με σκληρά εξώφυλλα και φύλλα σκληρά, για να μην μπορεί το παιδί να αποσπάσει μέρος με τα χεράκια ή με τα δοντάκια του.Να περιέχουν απλές, σύντομες, εύληπτες ιστορίες από τη ζωή μικρών ζωών και φυτών και ευανάγνωστη σύνθετη εικονογράφηση γιατί το παιδί βλέπει σύνολα πραγμάτων.
Ως προς το πότε είναι σε θέση το παιδί να έρθει σε επαφή με το βιβλίο, εξαρτάται από την ικανότητά του να κατανοεί απλές έννοιες, να αρθρώνει λόγο και να μπορεί να διαχειριστεί αυτή την επαφή για να αποκτήσει φιλική, αγαπητική σχέση με το βιβλίο.
Όσον αφορά το «πώς», συνταγή δεν υπάρχει άλλη εκτός από το παράδειγμα. Από τη δική μας, των μεγάλων εννοώ, σχέση με το βιβλίο εξαρτάται και η σχέση του παιδιού με αυτό.
Τώρα γιατί θα φέρουμε το παιδί από την πολύ μικρή ηλικία σε επαφή με το βιβλίο, η απάντηση είναι εύκολη: για να αγαπήσει το βιβλίο, ένα βασικό αγαθό για τη μόρφωσή του, τόσο αναγκαίο όπως τα αγαθά πρώτης ανάγκης, όπως το γάλα, και το νερό, για να του γίνει καθημερινή έγνοια και ωραία συνήθεια.
Τώρα, όσον αφορά Το βιβλιοφιλαράκι μου, το συμπαθέστατο βιβλίο της Ράνιας Μπουμπουρή για παιδιά από 2-4 ετών της σειράς «Μπανάνα» με το χαριτωμένο, ελκυστικό και αγαπησιάρικο εξώφυλλο, είναι «ένα βιβλίο που συστήνει στα παιδιά τον θαυμαστό κόσμο του βιβλίου» με έναν εύληπτο, απλό λόγο σε στίχο εν πολλοίς και προϊούσα ανοδική πορεία, από τον απλό προς τον σύνθετο λόγο.
Ξεκινάει με απλά δίστιχα που περικλείουν ολοκληρωμένο νόημα σε κάθε εικονογραφημένη με όμορφα, λαμπερά χρώματα σελίδα:
Έχω έναν φίλο, το βιβλίο,
μαζί στη ζέστη, μαζί στο κρύο…
μαζί στη ζέστη, μαζί στο κρύο…
Σε κάθε σελίδα κυριαρχούν οι δυο πρωταγωνιστές, το παιδί και ο αχώριστος από την αρχή φίλος του, το βιβλίο, σε αμοιβαία σχέση αγάπης, πλαισιωμένοι από τρυφερές φιγούρες, γελαστές «φατσούλες» όντων από τον όμορφο κόσμο των μικρών ζώων και των φυτών.
Αλλά, έξυπνα και σοφά, σημειώνω, η εικονογράφος πετάει και αριθμούς που ενίοτε εικονίζουν υπαινικτικά αριθμητικές μυητικά πράξεις μες σ’ ένα ευχάριστο, λίαν ελκυστικό φυσικό περιβάλλον.
Αλλά, έξυπνα και σοφά, σημειώνω, η εικονογράφος πετάει και αριθμούς που ενίοτε εικονίζουν υπαινικτικά αριθμητικές μυητικά πράξεις μες σ’ ένα ευχάριστο, λίαν ελκυστικό φυσικό περιβάλλον.
Προχωρώντας, η συγγραφέας και η εικονογράφος που ακολουθεί πιστά και δίνει τη δική της διάσταση σε κάθε δίστιχο, οδηγούν το παιδί σε κάθε γωνιά που θα μπορούσε να βρίσκεται αγκαλιά με το Βιβλιοφιλαράκι του, αλλά τα στιχουργικά κειμενάκια και τα ζωγραφικά σύνολα είναι συνθετότερα και περιεκτικότερα και συχνά σπάνε την κλειστή στο δωμάτιο καθημερινότητα και βγαίνουν στην αυλή:
Μόλις τ’ ανοίγω να το διαβάσω
γέφυρα γίνεται για να περάσω…
γέφυρα γίνεται για να περάσω…
...σε άλλους κόσμους μακρινούς,
παραμυθένιους ή αληθινούς.
παραμυθένιους ή αληθινούς.
Όταν διαβάζω στο μπαλκόνι
φουσκώνει πλάι μου ένα παγόνι!
φουσκώνει πλάι μου ένα παγόνι!
Κι όταν διαβάζω στην αυλή
με μαγικό, πετώ, χαλί!
με μαγικό, πετώ, χαλί!
Με τον ίδιο τρόπο συνεχίζεται η πλοκή προσθέτοντας συνεχώς νέα στοιχεία στη στιχουργική αφήγηση, μπαίνει στα δρώμενα η μαμά και στο εικαστικό μέρος μπαίνουν νέοι ζωγραφικοί σχηματισμοί με βασικούς ρόλους στην εξέλιξη των «διαπροσωπικών» σχέσεων των ηρώων:
Πολλές φορές,
μου το διαβάζει η μαμά μου
κι έτσι, την έχω για ώρα κοντά μου…
μου το διαβάζει η μαμά μου
κι έτσι, την έχω για ώρα κοντά μου…
…αλλάζει φωνή,
τραγουδά, ψιθυρίζει
καθώς τις σελίδες, αργά, γυρίζει.
τραγουδά, ψιθυρίζει
καθώς τις σελίδες, αργά, γυρίζει.
Από τα τρίστιχα κείμενα περνάει στα τετράστιχα, παίρνει μέρος και ο μπαμπάς, τα πρόσωπα πληθαίνουν, ενώ η εικονογράφηση αφήνει περισσότερο χώρο στον πιο χαλαρό στιχουργικό λόγο:
Άλλες φορές,
μου το διαβάζει ο μπαμπάς μου
κι είν’ η φωνή του
η χαρά της καρδιάς μου…
μου το διαβάζει ο μπαμπάς μου
κι είν’ η φωνή του
η χαρά της καρδιάς μου…
…ο άγριος δράκος
πια δεν με τρομάζει
ούτ’ οι αστραπές,
οι βροντές, το χαλάζι.
Στη συνέχεια παίρνει μέρος ο παππούς με τα γυαλιά, με τα λευκά μουστάκια του και τα λειψά άσπρα μαλλάκια και διαβάζει, όπως και η γιαγιά με τη γατούλα συντροφιά με όλο τον χαρούμενο διάκοσμο, διαβάζουν και διασκεδάζουν!
πια δεν με τρομάζει
ούτ’ οι αστραπές,
οι βροντές, το χαλάζι.
Στη συνέχεια παίρνει μέρος ο παππούς με τα γυαλιά, με τα λευκά μουστάκια του και τα λειψά άσπρα μαλλάκια και διαβάζει, όπως και η γιαγιά με τη γατούλα συντροφιά με όλο τον χαρούμενο διάκοσμο, διαβάζουν και διασκεδάζουν!
Μαθαίνουν πολλά πράγματα, διώχνουν τη μοναξιά και την ανία, περνούν τα σύνορα και φτάνουν ίσαμε τη… Γερμανία. Βλέπουν λιοντάρια, πάνε, συναντούν μυθικές Αμαζόνες, ταξιδεύουν παντού μέσα από τις σελίδες του βιβλίου:
…με ξανθά καλοκαίρια,
με γκρίζους χειμώνες,
με βελόνια κρυμμένα σε αχυρώνες.
με γκρίζους χειμώνες,
με βελόνια κρυμμένα σε αχυρώνες.
Το παιδάκι αγκαλιά με το Βιβλιοφιλαράκι βγαίνει από τη μοναξιά του δωματίου και του σπιτιού, συναντάει φίλους βλέπει τον πλατύ, τον μεγάλο κόσμο, αποκτά εμπειρίες, μαθαίνει καινούριες και δύσκολες λέξεις, τις μπλέκει και τις ξεμπλέκει, γίνεται σοφό, χαίρεται και διαλαλεί:
Με το βιβλίο μου
ανακαλύπτω
πολλές πλευρές
της ζωής και του κόσμου.
ανακαλύπτω
πολλές πλευρές
της ζωής και του κόσμου.
Με το βιβλίο μου
ανακαλύπτω
πολλές πλευρές
που έχει ο εαυτός μου.
ανακαλύπτω
πολλές πλευρές
που έχει ο εαυτός μου.
Το πιο δύσκολο και το πιο σημαντικό όφελος είναι το «γνώθι σ’ αυτόν…». Και αν αυτό επιτευχθεί από τόσο μικρή ηλικία, αυτό είναι θαυμάσιο!
Το βιβλιοφιλαράκι μουΡάνια Μπουμπουρή
Εικονογράφηση: Σωτηρία Κυλερτζή
Ψυχογιός, 2017
40 σελ.
ISBN 978-618-01-1865-0
Τιμή: €6,60
Εικονογράφηση: Σωτηρία Κυλερτζή
Ψυχογιός, 2017
40 σελ.
ISBN 978-618-01-1865-0
Τιμή: €6,60
