"Ο μεταπολεμικός κόσμος της ελληνικής πεζογραφίας": 4ήμερο αφιέρωμα

Ο ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑΣ

Άρης Αλεξάνδρου – Αλέξανδρος Κοτζιάς – Στρατής Τσίρκας – Αντρέας Φραγκιάς

Συνδιοργάνωση: Εκδόσεις Κέδρος – Εκδόσεις Γαβριηλίδης

Επιμέλεια αφιερώματος: Αλέξης Ζήρας

Διοργανώνοντας το αφιέρωμα στον μεταπολεμικό κόσμο της ελληνικής πεζογραφίας, αυτή τη φορά μαζί οι Εκδόσεις Κέδρος και οι Εκδόσεις Γαβριηλίδης αποσκοπούν στην ανασύνθεση εκείνης της εποχής μέσα στην οποία έζησαν και δημιούργησαν τέσσερις κορυφαίοι  πεζογράφοι. Η επιλογή των τιμωμένων δεν έγινε μόνο βάσει της λογοτεχνικής τους αξίας, αλλά και για να καταδειχτεί η ατμόσφαιρα της φιλικότητας και του διαλόγου ανάμεσα σε ανθρώπους με διαφορετική ιδεολογική τοποθέτηση.

Το αφιέρωμα περιλαμβάνει ομιλίες, συζητήσεις, προβολή οπτικοακουστικού υλικού.

17-20 Ιουλίου, στις 8:30 μ.μ., στην αυλή του Art Bar Poems n’ Crimes των Εκδόσεων Γαβριηλίδης (Αγίας Ειρήνης 17, Μοναστηράκι, 50 μέτρα από τη στάση του μετρό).

Αλέξανδρος Κοτζιάς (17 Ιουλίου)

Θα μιλήσουν η Μαρία Ρώτα (πανεπιστημιακός), η Έλενα Χουζούρη (συγγραφέας-κριτικός) και ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου (κριτικός). Θα προβληθεί ντοκιμαντέρ της Δέσποινας Καρβέλα για τον Αλέξανδρο Κοτζιά.

Άρης Αλεξάνδρου (18 Ιουλίου)

Θα μιλήσουν ο Δημήτρης Αγγελής (ποιητής-διευθυντής του περ. «Φρέαρ») και ο Φώτης Μακρής (σκηνοθέτης-ηθοποιός). Θα προβληθεί ντοκιμαντέρ για τον Άρη Αλεξάνδρου.

Αντρέας Φραγκιάς (19 Ιουλίου)

Θα μιλήσουν η Άντεια Φραντζή (ποιήτρια) και ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος (συγγραφέας). Θα προβληθεί ντοκιμαντέρ της Δέσποινας Καρβέλα για τον Αντρέα Φραγκιά.

Στρατής Τσίρκας (20 Ιουλίου)

Θα μιλήσουν η Χρύσα Προκοπάκη (κριτικός) και ο Αλέξης Ζήρας (κριτικός). Θα προβληθεί ντοκιμαντέρ για τον Στρατή Τσίρκα.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ο Αλέξανδρος Κοτζιάς (Αθήνα 1926-Κέα 1992) διέκοψε τις σπουδές του στη Νομική για να ασχοληθεί με την κριτική βιβλίου, τις μεταφράσεις και το γράψιμο. Ως κριτικός συνεργάστηκε με τις εφημερίδες Βήμα, Μεσημβρινή και Καθημερινή, όπου καθιέρωσε την εβδομαδιαία ολοσέλιδη «Φιλολογική Καθημερινή». Στα νεανικά του χρόνια υπήρξε μέλος της ΕΠΟΝ και αρχισυντάκτης του παράνομου περιοδικού «Μαθητική Φωνή», αλλά η οπτική άλλαξε όταν στα Δεκεμβριανά μια «συμμορία μεικτής πολιτικής σύνθεσης» λεηλάτησε και πυρπόλησε το πατρικό του. Σε ηλικία 27 χρόνων εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα «Πολιορκία» και ακολούθησαν  μυθιστορήματα (πάντα κοινωνικοπολιτικού προβληματισμού, με έντονο πάντως στοιχείο τα ηθικά χαρακτηριστικά των ηρώων), ιστορικά αφηγήματα, κριτική, θέατρο και μεταφράσεις. Κατά τη διάρκεια της χούντας υπέγραψε τη Δήλωση των 18 Συγγραφέων, συμμετείχε σε αντιδικτατορική οργάνωση και κλείστηκε στην απομόνωση, συμμετείχε στη δημοσίευση των 18 Κειμένων και στη συντακτική επιτροπή του περιοδικού «Η Συνέχεια». Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Ο Άρης Αλεξάνδρου (Λένινγκραντ 1922-Παρίσι 1978) εγκατέλειψε τις σπουδές του στην ΑΣΟΕΕ και άρχισε να ασχολείται με μεταφράσεις. Στην Κατοχή με άλλους νέους (Αντρέας Φραγκιάς, Γεράσιμος Σταύρου, Χρήστος Θεοδωρόπουλος, Λεωνίδας Τζεφρώνης κ.ά.) δημιούργησαν αντιστασιακή ομάδα, στήνοντας ένα παράνομο τυπογραφείο. Οι ίδιοι προσχώρησαν αργότερα στην ανανεωμένη οργάνωση της κομμουνιστικής νεολαίας. Ο Αλεξάνδρου, πάντα πνεύμα ανεξάρτητο και στοχαστικό, αποχώρησε από την κομματική αριστερά και ποτέ δεν οργανώθηκε ξανά, χωρίς όμως να απομακρυνθεί από τις αξίες της ιδεολογίας της επαναστατικής Αριστεράς. Συνελήφθη από τους Άγγλους και κλείστηκε στο στρατόπεδο του Ελ Ντάμπα έως τον Απρίλιο του ’45. Το ’48, αρνούμενος να αποκηρύξει τα πιστεύω του, αν και δεν αναμείχθηκε στον εμφύλιο, συνελήφθη και κρατήθηκε στα στρατόπεδα Μούδρου, Μακρονήσου και Άη Στράτη ως το 1951. Ένα χρόνο αργότερα το Στρατοδικείο τον καταδικάζει ως ανυπότακτο και φυλακίζεται διαδοχικά στις φυλακές Αβέρωφ, Αίγινας και Γυάρου, από όπου απολύθηκε το 1958. Το 1959 παντρεύτηκε την ποιήτρια Καίτη Δρόσου και αποφάσισε να γίνει εκδότης, με μεγάλη οικονομική αποτυχία. Το 1967 αυτοεξορίστηκαν με την Καίτη στο Παρίσι, όπου έζησαν τον πρώτο καιρό δουλεύοντας χειρονακτικά: ο Αλεξάνδρου δούλεψε ως καθαριστής πεζοδρομίων, νυχτοφύλακας, χαρτοκόπτης, για να μπορέσει να διεισδύσει στα εκδοτικά και να δουλέψει ως συντάκτης του λεξικού Robert και αναγνώστης ρωσικής λογοτεχνίας. Μετά τη μεταπολίτευση δήλωσε επιτέλους στις γαλλικές αρχές «επάγγελμα: συγγραφέας». Η πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα έγινε με την ποιητική συλλογή «Ακόμα τούτη η Άνοιξη» (1946), ακολούθησαν κι άλλες ποιητικές συλλογές, πεζά (κυρίως το εξαιρετικό «Κιβώτιο»), δοκίμια και πολλές μεταφράσεις.

Ο Αντρέας Φραγκιάς (Αθήνα 1921-2002) εγκατέλειψε τις σπουδές του στην ΑΣΟΕΕ, για να ασχοληθεί με το γράψιμο. Το 1947 εξορίστηκε για αρκετούς μήνες στην Ικαρία. Το 1949 ξεκίνησε τη στρατιωτική του θητεία στην Κόρινθο και τελικά κατέληξε εξόριστος στη Μακρόνησο. Από το 1945 δημοσιογραφούσε στην εφημερίδα Ελεύθερη Ελλάδα. Αργότερα συνεργάστηκε και με άλλες εφημερίδες και περιοδικά. Στα γράμματα εμφανίστηκε με το μυθιστόρημα «Άνθρωποι και σπίτια» το 1955. Έγραψε άλλα τέσσερα μυθιστορήματα. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, ρουμανικά, ουγγρικά, ρωσικά και γαλλικά.

Ο Στρατής Τσίρκας (πραγματικό όνομα Γιάννης Χατζηανδρέας, Κάιρο 1911-Αθήνα 1980) σπούδασε. Το 1939 ανέλαβε διευθυντής του βυρσοδεψείου του Μικέ Χαλκούση στην Αλεξάνδρεια και παρέμεινε έως το 1963, όταν η αιγυπτιακή κυβέρνηση εθνοποίησε το εργοστάσιο και ο Τσίρκας με τη σύζυγό του αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν στην Αθήνα. Η συμμετοχή του σε λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής είναι σημαντική. Δημοσιεύει ποιήματα, άρθρα και κριτικές. Γνωρίζει τον Καβάφη, για τον οποίο γράφει την περίφημη μελέτη «Ο Καβάφης και η εποχή του», αλλά και τον Γιώργο Σεφέρη (Σεφεριάδη τότε), με τον οποίο δουλεύουν στον Ελληνικό Απελευθερωτικό Σύνδεσμο, μαζί με την Ευγενία Παλαιολόγου (Πετρώνδα). Έγραψε μυθιστορήματα, ποιήματα, δοκίμια και μελέτες, επίσης ασχολήθηκε με μεταφράσεις.