«“Ο χρόνος σταματά” στο “Θέατρο κάτω απ’ τη Γέφυρα”» της Ράνιας Μπουμπουρή

Ο πολυβραβευμένος θεατρικός συγγραφέας Ντόναλντ Μάργκιουλις (Πούλιτζερ 2000 και Βραβείο Λογοτεχνίας της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων 2005, μεταξύ άλλων σημαντικών διακρίσεων), είναι καθηγητής Αγγλικής Λογοτεχνίας και Θεατρικών Σπουδών στο Γέιλ. Το Ο χρόνος σταματά (Time stands still) συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο σημαντικά έργα του.

Σύμφωνα με την υπόθεση, η Σάρα (Έλενα Τυρέα), που εργάζεται ως φωτογράφος σε εμπόλεμες ζώνες ανά την υφήλιο, απεσταλμένη μεγάλου εκδοτικού οργανισμού, επιστρέφει στο διαμέρισμά της στο κέντρο της Νέας Υόρκης, μετά τον σοβαρό τραυματισμό της από βόμβα στη Μέση Ανατολή κι αφού είχε μείνει σε κώμα για δύο μήνες στο νοσοκομείο. Στο πλάι της είναι ο Τζέιμς (Αυγουστίνος Ρεμούνδος), συγγραφέας, συνεργάτης της ως ρεπόρτερ στις ίδιες αποστολές και σύντροφός της τα τελευταία οχτώ χρόνια. Ένα ζευγάρι πολύ διαφορετικό από τα συνηθισμένα ως προς τον τρόπο ζωής και τις προτεραιότητές του, καθ’ όλα συνηθισμένο όμως ως προς τις δοκιμασίες που περνά κάθε ζευγάρι και οι οποίες τίθενται ανά διαστήματα από τις προσδοκίες, τις φοβίες, τις αντοχές και τα όρια καθενός.

Κι έπειτα, εισβάλλει στη σκηνή το δεύτερο ζευγάρι της ιστορίας. Ο Ρίτσαρντ (Κώστας Κλάδης), στέλεχος του εκδοτικού οργανισμού όπου εργάζονται η Σάρα και ο Τζέιμς, άνθρωπος ώριμος και καλλιεργημένος, με τη νέα του φιλενάδα, τη Μάντι (Χριστίνα Σιώμου), μια όμορφη αλλά μάλλον υπερενθουσιώδη κοπέλα. Εδώ το ζευγάρι είναι στην αρχή της συμβίωσης, η διαφορά στην ηλικία και στη συνακόλουθη πείρα της ζωής μεγάλη, κι ακόμα μεγαλύτερη η διαφορά στην καλλιέργεια καθενός, ωστόσο είναι διάχυτη η αισιοδοξία για ένα κοινό κι ανέφελο μέλλον.

Οι ολοζώντανοι διάλογοι του έργου, τη μια στιγμή απλοί και καθημερινοί, την επόμενη αγωνιώδεις και αιχμηροί, είναι το όχημα που οδηγεί τόσο την ιστορία, όσο και τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών, σε μια θεαματική εξέλιξη.

Το έργο χαρακτηρίζεται αντιπολεμικό, κι όντως είναι τόσες οι αναφορές στους πρόσφατους αλλά και τωρινούς πολέμους στη Μέση Ανατολή και στην Αφρική, τόσοι οι προβληματισμοί, τόσα τα ερωτήματα, τόση η απόγνωση των προσώπων, ώστε ο χαρακτηρισμός είναι πράγματι ορθός. Για τη Σάρα, «ο χρόνος σταματά» όταν βρίσκεται πίσω από τον φακό της φωτογραφικής της μηχανής, όταν επιλέγει το πλάνο που θ’ απαθανατίσει – τότε τα πάντα γύρω της παγώνουν, όλη η προσοχή της είναι στραμμένη στο ένα αυτό πλάνο που θα τη βοηθήσει να γνωστοποιήσει τη φρίκη του πολέμου στα πέρατα της γης. Κι ο Τζέιμς πάντα δίπλα της, για να βοηθήσει με το δικό του όπλο, την πένα του, στον ίδιο σκοπό. Ή έτσι νόμιζαν και οι δυο, μέχρι τον παρ’ ολίγον θανατηφόρο τραυματισμό της Σάρας στην τελευταία αποστολή, όπου όμως πρώτη φορά δεν ήταν μαζί…

Τα ερωτήματα είναι πλέον αμείλικτα για τους πρωταγωνιστές, όσο και για τους θεατές της παράστασης. Ποιος είναι ο λόγος να απαθανατίζει κανείς μια τόσο φριχτή πραγματικότητα, αφού δεν μπορεί να την αλλάξει; Αφού ο κόσμος συνηθίζει στη φρίκη και απλώς ανασηκώνει τους ώμους και γυρίζει τη σελίδα ή αλλάζει το κανάλι (ή σκρολάρει στο επόμενο θέμα); «Εσύ καθόσουν εκεί και φωτογράφιζες αυτές τις γυναίκες και αυτά τα παιδιά, αλλά δεν έκανες τίποτα για να βοηθήσεις!» κατηγορεί τη Σάρα η «ελαφρόμυαλη» Μάντι, κι εκείνη απαντά κυνικά: «Μα είμαι εκεί για ν’ απαθανατίζω την πραγματικότητα, όχι για να τη σκηνοθετώ». Και η ίδια όμως αρχίζει ν’ αμφισβητεί το σενάριο της ζωής της, φοβάται ότι χτίζει την καριέρα της πάνω στη δυστυχία και στον πόνο αθώων ανθρώπων, στοιχειώνεται από τα βλέμματα, τα λόγια και το αίμα τους. Κι είναι και τα παιδικά της τραύματα, που αναδεικνύονται πιο βαθιά από τις φρέσκες ουλές του προσώπου της: «Δε χρειάζεται να περνάω πάνω απ’ τα πτώματα, για να νιώθω ζωντανή…»

Οι ολοζώντανοι διάλογοι του έργου, τη μια στιγμή απλοί και καθημερινοί, την επόμενη αγωνιώδεις και αιχμηροί, είναι το όχημα που οδηγεί τόσο την ιστορία, όσο και τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών, σε μια θεαματική εξέλιξη. Η Έλενα Τυρέα, κυνική και απότομη, καυστική και αθυρόστομη, βρισκόταν σε όλη τη διάρκεια της παράστασης στο ίδιο μήκος κύματος με τον ενοχικό και περιποιητικό, αλλά κυνικό όσο και γλυκό, Αυγουστίνο Ρεμούνδο – τα βλέμματά τους, τα μισόλογά τους, οι συναισθηματικές τους μεταπτώσεις, οι εκρήξεις του θυμού και της αγάπης τους, όλα απολύτως πειστικά και ταιριαστά. Κάποιες στιγμές, η ερμηνεία τους ήταν συγκλονιστική. Εξίσου ταιριαστή η χημεία ανάμεσα στους Κώστα Κλάδη και Χριστίνα Σιώμου, που σε πρώτο επίπεδο δείχνουν να χαίρονται τη ζωή και να εστιάζουν στις ευχάριστες όψεις της. Αλλά κι αυτό το ζευγάρι δίνει λαβή για άλλες σκέψεις – τα βλέμματα, οι εκφράσεις, η στάση του σώματος αφηγούνται κι εκεί μια παράλληλη ιστορία, ή μάλλον μια ιστορία του παρελθόντος (Ρίτσαρντ-Σάρα) που ίσως για έναν απ’ τους δύο δεν έχει τελειώσει ακόμη και γι’ αυτό θα ορθωθεί ξανά μπροστά του στο μέλλον. Στιβαρή η ερμηνεία του Κλάδη, απόλυτα φυσική η Σιώμου στις αφελείς ατάκες που προκαλούν το γέλιο του κοινού («Μετά το Πανεπιστήμιο, έφυγα για τη Νικαράγουα». «Μεταπτυχιακό;»), αλλά εξαιρετικά σοβαρή στις στιγμές όπου επιβάλλεται σοβαρότητα.

Ο μικρός, ζεστός πίσω χώρος του «Θεάτρου κάτω απ’ τη Γέφυρα» και το σπιτικό σκηνικό της Δέσποινας Βολίδη μάς δημιούργησαν την αίσθηση ότι βρισκόμασταν στο καθιστικό του ζευγαριού, η δυναμική και ρέουσα μετάφραση της Ελένης Ρεπούσκου ότι τα πρόσωπα αυτά ήταν αληθινά, η καλοκουρδισμένη σκηνοθεσία του Νίκου Δαφνή εγγυάται ότι το έργο αυτό θ’ απασχολεί τη σκέψη μας για πολύ καιρό. Πράγματι, ο χρόνος σταματά για ό,τι αξίζει.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο: Donald Margulies
Μετάφραση: Ελένη Ρεπούσκου
Σκηνοθεσία: Νίκος Δαφνής
Σκηνικό: Δέσποινα Βολίδη
Βοηθός σκηνοθέτης – Μουσική επιμέλεια: Κωνσταντίνα Σαραντοπούλου
Φωτογραφίες: Μαριέτα Ρούσσου
Video: Γιώργος Γιαννακόπουλος
Φωτισμοί: Μπάμπης Αρώνης, Βασίλης Γιαννακόπουλος
Αφίσες & Social Media: Γιώργος Φερμελετζής
Δημόσιες σχέσεις: Ειρήνη Λαγουρού

Ερμηνεύουν:
Κώστας Κλάδης, Αυγουστίνος Ρεμούνδος, Έλενα Τυρέα και Χριστίνα Σιώμου.

Η παράσταση έχει επιχορηγηθεί από το Υπ. Πο. Α.

Παραστάσεις: Σάββατο στις 9 μ.μ. και Κυριακή στις 7 μ.μ.
Διάρκεια: 90 λεπτά

Τιμή εισιτηρίων: Γενική είσοδος 15€ (προαγορά 12€) / Φοιτητικό, ανέργων, υπερηλίκων: 10€

Θέατρο «Κάτω απ’ τη Γέφυρα»
Πλατεία ηλεκτρικού σταθμού Ν. Φαλήρου

Πληροφορίες – Κρατήσεις: 210 4816200, 210 4816207
Ηλεκτρονική προπώληση: viva.gr

Πηγή: https://diastixo.gr/allestexnes/theatro/11599-xronos-stamata-theatro