ΝΩΝΤΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ συνέντευξη στη Ράνια Μπουμπουρή
Ο Νώντας Παπαγεωργίου, επικεφαλής των Εκδόσεων Μεταίχμιο, εγκαινιάζει τη σειρά συνεντεύξεων του diastixo.gr με μερικούς από τους πιο σημαντικούς Έλληνες εκδότες: Πώς αντιμετωπίζουν την κρίση; Τι πιστεύουν για την αλλαγή του νόμου περί ενιαίας τιμής του βιβλίου; Ποια είναι τα σπουδαιότερα βιβλία που θα εκδώσουν το επόμενο διάστημα; Ποια είναι η σχέση τους με το e-book; Αλλά και: Τι διάβαζαν όταν ήταν παιδιά; Υπάρχει κάποιο βιβλίο που τους άλλαξε τη ζωή; Ποια είναι η μεγαλύτερη φιλοδοξία τους;
Πού και πότε γεννηθήκατε;
Γεννήθηκα το 1953 στη Βαμβακού, ένα χωριό κοντά στα Φάρσαλα. Προέρχομαι από αγροτική οικογένεια. Στο σπίτι μας δεν υπήρχε βιβλιοθήκη και τα μοναδικά βιβλία ήταν τα σχολικά, ο Ονειροκρίτης και ο Καζαμίας.
Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Τα Άγουρα χρόνια του μεγαλοφυούς Α. Τζ. Κρόνιν.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο που σας άλλαξε τη ζωή;
Το βιβλίο που μου άλλαξε τη ζωή, αν μπορούμε να το πούμε αυτό, είναι το εμβληματικό Έγκλημα και τιμωρία, ένα από τα σπουδαιότερα φιλοσοφικά μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Πόσα χρόνια δραστηριοποιείστε ως εκδότης και πώς μπήκατε στον χώρο των εκδόσεων;
Το Μεταίχμιο ξεκίνησε δειλά δειλά πριν από είκοσι χρόνια περίπου, το 1993. Κάποια χρόνια νωρίτερα έκανα επιμέλειες και μεταφράσεις από τα αγγλικά. Είχα ήδη γνωρίσει τον εκδοτικό χώρο και πώς λειτουργεί.
Πόσα άτομα απασχολεί η επιχείρησή σας και πόσους τίτλους εκδίδετε ετησίως;
Σήμερα οι Εκδόσεις Μεταίχμιο απασχολούν περίπου 55 άτομα και εκδίδουν ετησίως γύρω στους 280 νέους τίτλους, σε διάφορες κατηγορίες βιβλίων: λογοτεχνικά, παιδικά, εκπαιδευτικά, δοκίμια, μελέτες, επιστημονικά.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το σπουδαιότερο βιβλίο που έχετε εκδώσει μέχρι σήμερα;
Είναι αρκετά δύσκολο να περιοριστώ σε ένα μόνο βιβλίο. Εάν έπρεπε λοιπόν να επιλέξω ένα, θα διάλεγα το βιβλίο του Ολλανδού δημοσιογράφου Χέιρτ Μακ με τίτλο Στην Ευρώπη – Ταξίδια στον 20ό αιώνα. Το 1999 ο Χέιρτ Μακ πραγματοποίησε μια μεγάλη περιπλάνηση, η οποία διήρκεσε έναν χρόνο, με σκοπό να συνθέσει την εικόνα της Ευρώπης στον 20ό αιώνα. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδρομής είναι ένα συναρπαστικό, πολυσέλιδο αφήγημα· μια εποποιία της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ο συγγραφέας, με μοναδική οξυδέρκεια και ακρίβεια, συνθέτει το πορτρέτο της Ευρώπης μέσα από το πνεύμα των τόπων και τα ίχνη που άφησε η Ιστορία πάνω τους, καθώς και μέσα από τις μαρτυρίες ανθρώπων που τυχαία συνάντησε στον δρόμο του. Το βιβλίο κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 2008 και είχε πολύ καλή απήχηση, τόσο από τους αναγνώστες όσο και από τους κριτικούς• όπως και σε όλο τον κόσμο. Δεν θα μπορούσα όμως να μην αναφέρω και μερικά ακόμα σπουδαία βιβλία, όπως τον Κολοσσό του Μαρουσιού του Χένρι Μίλερ, ό,τι καλύτερο γράφτηκε ποτέ από ξένο συγγραφέα για την Ελλάδα, το Αλεξανδρινό Κουαρτέτο, το αριστούργημα του Λόρενς Ντάρελ, τα βιβλία του Νίκου Θέμελη και της Άλκης Ζέη.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο στο οποίο να πιστέψατε πολύ, αλλά η ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού να μην ήταν αυτή που αναμένατε;
Σε όλα τα βιβλία που εκδίδουμε πιστεύουμε πολύ, γι' αυτό άλλωστε και τα εκδίδουμε. Η ανταπόκριση του κοινού είναι εκείνη που δικαιώνει τις επιλογές μας. Αυτό φυσικά δεν συμβαίνει πάντα. Εάν συνέβαινε, θα είχαμε στον κατάλογό μας μόνο μπεστ σέλερ. Έτσι, λοιπόν, για να μιλήσω με παραδείγματα, θα αναφέρω κάποιες πρόσφατες εκδόσεις μας, δύο πολύ σημαντικά βιβλία από σπουδαίους συγγραφείς, που όμως δεν είχαν την ανάλογη ανταπόκριση με τις ξένες εκδόσεις. Το πρώτο είναι το γεμάτο δυναμισμό μυθιστόρημα του Κολομβιανού συγγραφέα Σέρχιο Άλβαρες με τίτλο 35 νεκροί (σε μετάφραση της Βασιλικής Κνήτου). Συνδυάζοντας στοιχεία από το ιστορικό μυθιστόρημα, το θρίλερ, ακόμα και το ρομάντσο, ο Άλβαρες ισορροπεί ανάμεσα στον μαγικό ρεαλισμό του Μάρκες και τη θεματολογία του Μπολάνιο συνθέτοντας ένα πανόραμα της σύγχρονης ιστορίας της Κολομβίας. Η διεθνής κριτική το χαρακτήρισε ως το μεγαλύτερο σύγχρονο κολομβιανό μυθιστόρημα μετά τα Εκατό χρόνια μοναξιάς. Ο Άλβαρες αφιέρωσε δέκα ολόκληρα χρόνια για να ολοκληρώσει την ιστορική έρευνα για τη συγγραφή του έργου και κατάφερε να μας δώσει ένα εντυπωσιακά καλογραμμένο βιβλίο, ένα κυνικό χρονικό της ιστορίας της Κολομβίας, με σαρκαστικό, υποδόριο χιούμορ, που έχει μεταφραστεί σε δέκα γλώσσες. Το δεύτερο είναι το συναρπαστικό νέο μυθιστόρημα της Βρετανίδας Κέιτ Άτκινσον Ζωή μετά τη ζωή (σε μετάφραση της Μυρσίνης Γκανά), το οποίο θεωρείται το καλύτερο έργο της και για το οποίο ήταν υποψήφια στη βραχεία λίστα για το Women's Prize for Literature. Πρόκειται για ένα πραγματικά ευφυές, ένα σπάνιο βιβλίο και συγχρόνως ένα συγκινητικό ανάγνωσμα που ταξιδεύει τον αναγνώστη σε διαφορετικές περιόδους της Ιστορίας. Το βιβλίο βρέθηκε σε όλες τις λίστες με τα καλύτερα μυθιστορήματα της αγγλικής γλώσσας μέσα στο 2013.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το πιο αξιόλογο βιβλίο που θα εκδώσετε το επόμενο διάστημα;
Το φθινόπωρο του 2014 θα κυκλοφορήσουν δύο πολύ σημαντικά βιβλία. Το Αντίο Βερολίνο του Κρίστοφερ Ίσεργουντ, το οποίο εξιστορεί –και εν μέρει μυθιστορηματοποιεί– τα χρόνια που πέρασε ο συγγραφέας στην πόλη της Γερμανίας, μεταξύ του 1930 και του 1933, και την τραγωδία της ανόδου του ναζισμού. Και Η πείνατου Κνουτ Χάμσουν, το πιο δημοφιλές και πολυμεταφρασμένο έργο του νομπελίστα συγγραφέα. Πρόκειται για αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα το οποίο γράφτηκε και κυκλοφόρησε το 1890, χάρη στο οποίο ο Νορβηγός συγγραφέας έγινε ευρύτερα γνωστός.
Πόσα βιβλία διαβάζετε τον μήνα; Πόσα χειρόγραφα υποψήφιων συγγραφέων λαμβάνετε τον μήνα και πόσα από αυτά διαβάζετε ο ίδιος;
Διαβάζω αρκετά βιβλία τον μήνα, περισσότερα από δέκα, όχι απαραίτητα μόνο βιβλία των Εκδόσεων Μεταίχμιο. Στο γραφείο φτάνουν περισσότερα από 500 χειρόγραφα κάθε χρόνο. Αρκετά τα διαβάζω ο ίδιος.
Ποια είναι η σχέση σας με το ηλεκτρονικό βιβλίο;
Η σχέση μου με το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι άριστη. Διαβάζω πολλά βιβλία σε ψηφιακή μορφή, αρκετά από αυτά είναι και δικά μας βιβλία που ακόμη δεν έχουν κυκλοφορήσει. Το e-book μάς απασχολεί πολύ. Ζούμε σε μια ψηφιακή εποχή και δεν μπορούμε να μείνουμε αμέτοχοι. Η τεχνολογία των e-books γίνεται με τον καιρό όλο και πιο προσιτή στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Τα πρώτα βήματα έχουν ήδη γίνει. Με μεγαλύτερη άνεση το αποδέχεται η νεότερη γενιά, και αυτό είναι αυτονόητο, δεδομένου ότι οι νέοι έχουν περισσότερη εξοικείωση με την τεχνολογία και τις εξελίξεις της. Στις Εκδόσεις Μεταίχμιο συνηθίζουμε να εκδίδουμε ταυτόχρονα τα περισσότερα νέα λογοτεχνικά βιβλία σε έντυπη και ψηφιακή μορφή. Είναι γεγονός ότι έχουμε ένα νέο προϊόν, μια νέα επιλογή για διάβασμα. Μας ανοίγεται μια νέα αγορά και οι αναγνώστες έχουν περισσότερες επιλογές για τον τρόπο ανάγνωσης. Το θέμα είναι να υπάρχουν αναγνώστες.
Ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία σας, μετά την αλλαγή του νόμου περί ενιαίας τιμής του βιβλίου;
Η μεγαλύτερη ανησυχία μου μετά την κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου είναι ότι η κατάσταση θα χειροτερεύσει και όλο και περισσότερα μικρά και μεσαία βιβλιοπωλεία θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερα προβλήματα.
Πόσο έχετε επηρεαστεί από την κρίση;
Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει ολόκληρη την κοινωνία. Δεν θα μπορούσε μια επιχείρηση, όσο υγιής και επιτυχημένη κι αν είναι, να μείνει ανεπηρέαστη. Ευτυχώς το βιβλίο δεν ήταν ποτέ προϊόν πολυτελείας κι ούτε ταυτίστηκε με το λάιφσταιλ της επίπλαστης ευμάρειας της προηγούμενης δεκαετίας. Όσοι αγόραζαν βιβλία θα συνεχίζουν να αγοράζουν. Μπορεί να αγοράζουν λιγότερα βιβλία. Να είναι πιο αυστηροί πλέον στις επιλογές τους. Προσωπικά αυτό δεν με τρομάζει. Εμάς ο πήχης μας ήταν ήδη ανεβασμένος και προ κρίσης.
Πώς αντιμετωπίζετε την κρίση και πότε προβλέπετε ότι θα την ξεπεράσουμε;
Για να αντιμετωπίσουμε τη δύσκολη κατάσταση, προσπαθούμε συνεχώς να περιορίζουμε το κόστος της παραγωγής, χωρίς να κάνουμε έκπτωση στην ποιότητα, αλλά και να ελαχιστοποιούμε τις δαπάνες και τα περιττά έξοδα. Προβάλλει επίσης ως πρώτη προτεραιότητα η μείωση της τιμής των βιβλίων μέσα στις συνθήκες της κρίσης, κάτι που κάνουμε τα τελευταία χρόνια, παρότι είναι αρκετά δύσκολο στην ελληνική αγορά, εξαιτίας των χαμηλών τιράζ έκδοσης που επιβάλλουν αφενός το μικρό μέγεθος της εγχώριας αγοράς κι αφετέρου το γεγονός ότι η ελληνική γλώσσα δεν ομιλείται σε άλλες χώρες. Πολύ πρόσφατα προχωρήσαμε στην έκδοση βιβλίων τσέπης με την αυθεντική έννοια του όρου: βιβλία δηλαδή γνωστών συγγραφέων που έκαναν ήδη μια πετυχημένη πορεία στην ελληνική αγορά με την κανονική τους έκδοση και αρκετό χρόνο μετά την έκδοση αυτή επανακυκλοφορούν σε μικρό σχήμα, σε πολύ χαμηλή τιμή (5,50 έως 6,65 €). Συνεχίζουμε σταθερά τη σειρά μας «Βιβλία εναντίον κρίσης», στην οποία εντάσσουμε αγαπημένα βιβλία που έχουν εξαντληθεί, στη δυνατότερη χαμηλή τιμή. Προσπαθούμε επίσης να είμαστε αυστηρότεροι στις εκδοτικές επιλογές μας, ώστε να διαμορφώνουμε ένα εκδοτικό πρόγραμμα με κριτήριο την ποιότητα και τις ανάγκες του αναγνωστικού κοινού. Αναζητούμε φυσικά διαρκώς νέες αγορές και προχωρούμε σε νέες πρωτοβουλίες: νέα σημεία πώλησης των βιβλίων μας, συνεργασίες και συνέργειες με άλλες εταιρείες, ψηφιοποίηση των βιβλίων μας, έκδοση επιστημονικών συγγραμμάτων, συμμετοχή σε διάφορα προγράμματα φιλαναγνωσίας που υποστηρίζει το Υπουργείο Παιδείας στα σχολεία της χώρας (π.χ. οι πολύ πετυχημένοι Μαραθώνιοι Ανάγνωσης που διοργανώνουμε εδώ και τρία χρόνια για τους μαθητές και τις μαθήτριες του Δημοτικού – στους οποίους συμμετέχουν πάνω από 20.000 παιδιά κάθε χρόνο από όλα τα σχολεία της Ελλάδας), η νεοσύστατη Λέσχη Ανάγνωσης «Με ανοιχτά βιβλία», μια Λέσχη ανοιχτή σε όλους που λειτουργεί στο facebook και αριθμεί πάνω από 5.000 μέλη υπό τον συντονισμό του συγγραφέα Κώστα Ακρίβου, κ.ά. Ας ελπίσουμε ότι θα βγούμε γρήγορα από αυτή τη δύσκολη περίοδο. Μέχρι τότε εμείς θα προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να διατηρήσουμε και να αυξήσουμε τους αναγνώστες.
Ποια είναι η μεγαλύτερη φιλοδοξία σας;
Να κάνω καθημερινά τη δουλειά μου όσο γίνεται καλύτερα και να βρίσκει ανταπόκριση από τους αναγνώστες.
Μοιραστείτε μαζί μας μία χρήσιμη συμβουλή που σας έδωσαν κάποτε.
«Να κοιτάς μπροστά και να βλέπεις πάντα χαμηλά», μου είχε πει κάποτε ένας δάσκαλός μου, το οποίο δεν έχω ξεχάσει ποτέ μέχρι σήμερα.
[Φωτογραφία: Σπύρος Κατωπόδης]
Πηγή: http://diastixo.gr/sinentefxeis/ellines/2755-nontas-papageorgiou
Πηγή: http://diastixo.gr/sinentefxeis/ellines/2755-nontas-papageorgiou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου