Η βιβλιοπαρουσίασή μου αναρτήθηκε στο www.diastixo.gr στις 5-11-2012:
http://www.diastixo.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=444%3Antaides-tou-vithou&catid=47%3Apedika&Itemid=96
Τόσο ο τίτλος του βιβλίου της Γιώτας Αλεξάνδρου όσο και το εξώφυλλο μας προδιαθέτουν για ένα ανάγνωσμα θαλασσινό – μέχρι εδώ, καλά. Με πρωταγωνιστή, ασφαλώς, κάποιο ψαράκι. Αμ δε! Πρωταγωνίστρια του βιβλίου είναι… μια μύτη. Μια μύτη μα τι μύτη! Χαρακτηριστική. Μακρουλή. Σουβλερή. Και λεπτή. Η μύτη ενός ξιφία!
«Αν ήταν χρώμα τα παιδικά μου χρόνια, θα ήταν κόκκινο με μαύρο», μας εξομολογείται. «Αν ήταν ήχος, θα ήταν θυμωμένο σφύριγμα. Αν ήταν πουλί, λαβωμένος γλάρος…»
Η μύτη ανήκει στον ξιφία Ιερεμία, που λόγω χαρακτήρα είναι γνωστός και ως «Ηρεμίας». Ο Ιερεμίας, πλάσμα συνεσταλμένο και μειλίχιο, γίνεται στόχος άπειρων πειραγμάτων από μια παρέα ψαριών διαβόητη σε ολάκερο το βυθό: τα Κοφτερά Χαμόγελα. «Μυτόγκα» τον ανεβάζουν, «Πινόκιο» τον κατεβάζουν. Οι κακίες τους είναι πάντα στοχευμένες και πονάνε πολύ. Και η αντίδραση του ξιφία; Όμοια με αυτή των φίλων του και των γνωστών του: βλέμμα χαμηλωμένο, κεφάλι σκυφτό και όπου φύγει φύγει.
Ναι, τα Κοφτερά Χαμόγελα είναι οι νταήδες του βυθού και τα άλλα ψάρια τούς τρέμουν: ο Χάννος ο Νάνος, η Σμέρνα η Φτέρνα, ο Παντελής ο Νταής, η Λίτσα η Μουσίτσα κι ένα σωρό καρχαρίες, μπαρακούντα, λιονταρόψαρα και βραχόψαρα, που έχουν τον δικό τους άγριο ύμνο, γεμίζουν το βυθό με συνθήματα όλο σκληρότητα και προπονούνται ανελλιπώς ώστε να μπορούν να… ψαρώνουν ακόμα και μεγαλύτερα ψάρια.
Κι έτσι κυλάει η ζωή στο βυθό, γεμάτη πειράγματα και μαγκιές από τα Κοφτερά Χαμόγελα, γεμάτη άγχος και στενοχώρια για τον υπόλοιπο κόσμο. Ώσπου, οι νταήδες κάνουν το λάθος να τα βάλουν μ’ ένα ψαράκι μια σταλίτσα, τη Λίνα την Αθερίνα, την καλύτερη φίλη του Ιερεμία. Και ήρθε επιτέλους η ώρα ο Ιερεμίας να θυμώσει. Θύμωσε με τους νταήδες, θύμωσε όμως και με τον εαυτό του που δεν μπόρεσε να υπερασπιστεί τη φίλη του. Θύμωσε με τον εαυτό του που ανεχόταν τόσον καιρό αυτή την κατάσταση. Πήγε, λοιπόν, να συμβουλευτεί τη νονά του, τη σοφή γοργόνα του βυθού. Η συζήτηση μαζί της του αλάφρυνε την καρδιά από μεγάλο βάρος. Κι όταν εκείνη του χάρισε το βιβλίο Ο Ρομπέν των Δασών, ο Ιερεμίας το πήρε απόφαση να γίνει ο Ρομπέν των Θαλασσών. Το τι έγινε στη συνέχεια, όμως, δε θα σας το αποκαλύψουμε εδώ…
Η Γιώτα Αλεξάνδρου μας παρουσιάζει ένα παιδικό βιβλίο με αξία λογοτεχνική – γλώσσα καλοδουλεμένη που ρέει αβίαστα, λογοπαίγνια σπιρτόζικα, πλούσια συναισθήματα και ωραία μηνύματα. Είναι όμως κι ένα βιβλίο έξυπνα διδακτικό, αφού η συγγραφέας απευθύνεται στον αναγνώστη μέσω του ξιφία Ιερεμία που μιλά στα άλλα ψάρια, κι έτσι η συμβουλή της είναι έντεχνα καλυμμένη μα ξεκάθαρη: «Αν έχετε πέσει θύμα παλικαράδων, μιλήστε. Μην υποφέρετε σιωπηλά». Και για να γίνει σαφέστερη, προσθέτει στο παράρτημα του βιβλίου μία επιστολή του ξιφία Ιερεμία προς τον αναγνώστη: προς το παιδί, που μπορεί σε ένα περιστατικό εκφοβισμού να είναι στη θέση του θύματος, του θύτη ή του θεατή, και το συμβουλεύει τι να κάνει για να αλλάξει την κατάσταση. Τέλος, είναι ένα βιβλίο-εργαλείο για εκπαιδευτικούς και εμψυχωτές ομάδων με παιδιά, αφού το παράρτημα συμπληρώνουν 6 σελίδες με προτάσεις δραστηριοτήτων που θα βοηθήσουν τους ενδιαφερομένους να διερευνήσουν τη στάση των παιδιών απέναντι στο φαινόμενο του εκφοβισμού, να συζητήσουν για τις επιπτώσεις του και για τους τρόπους αντιμετώπισής του.
Ιδιαίτερη αναφορά οφείλουμε να κάνουμε στην εκπληκτική εικονογράφηση της Κατερίνας Βερούτσου, που με τα πινέλα της μας μεταφέρει σε βυθούς χρωματισμένους από την ψυχική διάθεση των ηρώων, απεικονίζοντας τους χαρακτήρες του βιβλίου απολύτως εκφραστικά μα και αρκούντως αφαιρετικά.
Ηλικία: για παιδιά του δημοτικού.
Από την παρουσίαση στο βιβλιοπωλείο Βιβλιόφωνο, στον Βύρωνα, στις 12-11-2011.
Παραλία για λύκους
