"Ο ρόλος του δασκάλου στον θρησκευτικό προσανατολισμό των μαθητών του" της Χρυσάνθης Τσιαμπαλή

Γράφει η εκπαιδευτικός-συγγραφέας Χρυσάνθη Τσιαμπαλή: 

Τις τελευταίες μέρες διαβάζω οργισμένα σχόλια μερίδας εκπαιδευτικών, με αφορμή το ζήτημα του αγιασμού και της προσευχής, που λέγεται πως θα καταργηθούν.

Το σχεδόν απειλητικό ύφος, το γεμάτο "θρησκευτική έπαρση" με το οποίο διαμηνύουν πως "εκείνοι θα κάνουν ό,τι θέλουν" και θα "γράψουν τις εγκυκλίους στα παλιά τους τα παπούτσια"  ή πως για να αντισταθούν "θα προσεύχονται με τα παιδιά τους (μαθητές τους) νυχθημερόν" με κάνουν να αναρωτιέμαι: γιατί μπορεί κάποιος δάσκαλος ή νηπιαγωγός να θέλει οπωσδήποτε να σηκώσει στους ώμους τους το δύσκολο έργο του θρησκευτικού προσανατολισμού των παιδιών της τάξης του; Και μάλιστα με τόσο φανατισμό, ρισκάροντας  επιπλέον την πιθανότητα να έρθει σε ρήξη με τις οικογένειες των παιδιών; Γιατί τα παιδιά έχουν οικογένειες και εκείνες είναι υπεύθυνες για ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα. 

Ως παιδαγωγοί μάλιστα, κατανοούν καλύτερα από τον καθένα τις δραματικές συνέπειες που έχει για τη συναισθηματική εξέλιξη του παιδιού η έκθεση του σε αντίθετες ή αντικρουόμενες ιδέες/απόψεις, ιδιαίτερα όταν αυτές προέρχονται από τα δυο πιο σημαντικά πρόσωπα της ζωή του, το δάσκαλο και τους γονείς. Εκτός και αν θέλουν να αναλάβουν και τον θρησκευτικό προσανατολισμό των οικογενειών των παιδιών, καθιστώντας άχρηστη τη λέξη "ανεξιθρησκία".

Κατά τη φοίτησή τους στο νηπιαγωγείο και το δημοτικό τα παιδιά δεν γίνονται αποδέκτες των θρησκευτικών απόψεων ενός μόνο δασκάλου. Ένα παιδί είναι δυνατό ν΄ αλλάξει έξι φορές δάσκαλο, συν μία ή δυο νηπιαγωγούς. Γίνεται αμέσως κατανοητό πως από πολύ μικρή ηλικία ποτίζεται με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις αλλά τις διαβαθμίσεις της έντασης της πίστης του καθενός από αυτούς. Αυτό παραδόξως θα μπορούσε να έχει και θετικές συνέπειες: Τα παιδιά κατανοούν από πολύ νωρίς πως οι άνθρωποι δεν πιστεύουν με τον ίδιο τρόπο και την ίδια ένταση. Ακόμη περισσότερο, πως δεν εκφράζουν με το ίδιο τρόπο τα ''πιστεύω'' τους. Ίσως μάλιστα να είναι η αρχή για να κατανοήσουν μεγαλώνοντας πως οι άνθρωποι δεν πιστεύουν και στα ίδια πράγματα. 

Από την άλλη, πώς μπορεί να είναι σίγουρος κανείς πως τα ''πιστεύω'' του εκάστοτε δασκάλου δεν θα τον οδηγήσουν σε ακρότητες, (τις οποίες ο ίδιος δεν θα κατανοεί καν) με τις όποιες συνέπειες για τους μαθητές του; Μήπως θα ήταν καλύτερα να κρατά την ένταση των θρησκευτικών του ''πιστεύω'' εκτός τάξης, γνωρίζοντας πως η δική του θέση είναι να ενώνει και όχι να χωρίζει; Να βοηθά το πνεύμα να πλαταίνει και όχι να προσηλυτίζει; Να στέκεται αρωγός στο παιδί ώστε να φτάσει στη δική του ''αλήθεια'' και όχι να του υποδεικνύει την ''αλήθεια'' στην οποία έφτασε αυτός, μέσα από τις δικές του αναζητήσεις και ανησυχίες;

Δάσκαλοι και νηπιαγωγοί ασκούν ένα δύσκολο επάγγελμα-λειτούργημα με δεκάδες καθημερινές αντιξοότητες και δυσκολίες που πρέπει να υπερπηδήσουν για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, ξεπερνώντας συχνά τον εαυτό τους. Ποιον βοηθά η κατασπατάληση ενέργειας, η δημιουργία εντάσεων, διακρίσεων και συγκρούσεων γύρω από ένα τόσο προσωπικό και υποκειμενικό θέμα;

Από την άλλη οι οικογένειες φέρουμε την ευθύνη μας. Κατανοούμε πως εμείς, ως γονείς, είμαστε πρωτίστως υπεύθυνοι για την καλλιέργεια του όποιου θρησκευτικού πνεύματος στα παιδιά μας, όπως εμείς είμαστε πρωτίστως υπεύθυνοι για όλα τα θέματα που τα αφορούν ή μας φαίνεται ευκολότερο να αναλαμβάνουν άλλοι την ευθύνη και έτσι το απαιτούμε από το σχολείο; Η ευθύνη όμως είναι δική μας και αυτή ως τα 18 χρόνια των παιδιών μας. Έπειτα εκείνα θα αποφασίσουν για τον θρησκευτικό προσανατολισμό τους ο οποίος κανέναν τρίτο δεν αφορά και ούτε καταδεικνύει την ποιότητα του ανθρώπου.

Τέλος να υπογραμμίσω, πως κατά την προσωπική μου άποψη, το ζήτημα της προσευχής, ή του ομαδικού εκκλησιασμού στα πλαίσια του  σχολείου, δεν φέρνει σε αντιπαράθεση τους αλλόθρησκους ή άθεους ή αγνωστικιστές κτλ με τουςΟρθόδοξους Χριστιανούς. Είναι πολύ πιο βαθύ και περίπλοκο. Με έκπληξη πληροφορήθηκα, όχι πολύ καιρό πριν,  το δράμα των οικογενειών (και το εννοώ "δράμα" γιατί ως τέτοιο το βιώνουν) που ακολουθούν το παλιό ημερολόγιο και απαγορεύεται να μπουν σε εκκλησία που ακολουθεί το νέο. (!) Πώς να εξηγήσουν στο 5χρονο, 6χρονο, 7χρονο κτλ παιδί τους γιατί απαγορεύεται να ακολουθεί τους συμμαθητές του κατά τον εκκλησιασμό με το σχολείο;

Πηγή: http://tsiambali.blogspot.gr/