Ο 43χρονος Ιρλανδός συγγραφέας, εικονογράφος και εικαστικός καλλιτέχνης Όλιβερ Τζέφερς μεγάλωσε στο Μπέλφαστ, ζει στο Μπρούκλιν και είναι γνωστός σε όλο τον κόσμο: έχει γράψει και εικονογραφήσει 17 βιβλία, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 45 γλώσσες και έχουν πουλήσει περισσότερα από 12 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως. Επίσης, έχει εικονογραφήσει και βιβλία άλλων συγγραφέων, που έχουν προκαλέσει ιδιαίτερη αίσθηση: Η μέρα που τα κραγιόνια τα παράτησαν του Ντρου Ντέιγουολτ (μτφρ. Φ. Μανδηλαράς, Ίκαρος 2017), Το αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα του Τζον Μπόιν (μτφρ. Αρ. Μοσχονά, Ψυχογιός 2017). Ως εικαστικός καλλιτέχνης, έχει παρουσιάσει τα έργα του στη Νέα Υόρκη (Brooklyn Museum), στο Δουβλίνο (Irish Museum of Modern Art), στο Λονδίνο (National Portrait Gallery) και στη Βιέννη (Palais Auersperg).
Δεν θα ήταν υπερβολή, λοιπόν, να λέγαμε ότι κάθε νέα του δουλειά αποτελεί είδηση για το αναγνωστικό, και όχι μόνο, κοινό. Και το τελευταίο του βιβλίο, Η τύχη του Φάουστο, που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Ίκαρος, σε απόδοση του Φίλιππου Μανδηλαρά, έρχεται να ενισχύσει την αντίληψη αυτή.
«Ζούσε κάποτε ένας άνθρωπος που πίστευε πως όλα ήταν δικά του. Μια μέρα, αποφάσισε να επιθεωρήσει αυτά που του ανήκαν», διαβάζουμε στο πρώτο σαλόνι του βιβλίου, που είναι λευκό, ολόλευκο, πέρα από την εικόνα του Φάουστο: ενός κοστουμαρισμένου κυριούλη με πλούσιο μουστάκι και μεγάλη φαλάκρα. Έτσι, η αρχική μας σκέψη ότι η επιλογή του ονόματος «Φάουστο» έγινε για να παραπέμπει στον Φάουστ, που έκανε συμφωνία με τον Διάβολο παραδίδοντάς του την ψυχή του, ενισχύεται σελίδα τη σελίδα.
«Είσαι δικό μου», είπε ο Φάουστο στο λουλούδι. Και πάλι, ένα σαλόνι λευκό, πάλλευκο, μ’ ένα λουλουδάκι κάτω δεξιά. «Ναι, είμαι δικό σου», του απάντησε το λουλούδι στην επόμενη σελίδα και βλέπουμε πια μόνο τον μίσχο του – τα πέταλά του κοσμούν πλέον την μπουτονιέρα του Φάουστο, ο οποίος συνεχίζει ικανοποιημένος τον δρόμο του. Κι έτσι, σε κάθε σαλόνι του βιβλίου, ο Φάουστο διεκδικεί ό,τι βλέπει γύρω του – όλα μέρη του φυσικού περιβάλλοντος: ένα πρόβατο, ένα δέντρο, μια λίμνη, ένα βουνό… Η αυξημένη δυσκολία της κατάκτησης δεν δείχνει να τον προβληματίζει στο ελάχιστο. Κι όλα αυτά που διεκδικεί, παρά τις τυχόν αρχικές αντιρρήσεις τους, υποκύπτουν τελικά στο μένος και στη μανία του για ιδιοκτησία.
Γιατί, στη ζωή, κάποιοι ξέρουν και θέλουν να προσφέρουν, άλλοι ξέρουν και θέλουν ν’ αρπάζουν.
Ώσπου, νιώθοντας όλο και πιο σπουδαίος, ο Φάουστο διεκδικεί την κυριότητα της θάλασσας. «Γιατί ένα βουνό, μια λίμνη, ένα δάσος, ένας αγρός, ένα δέντρο, ένα πρόβατο κι ένα λουλούδι δεν ήταν αρκετά γι’ αυτόν», όπως μας λέει ο συγγραφέας. Αλλά ποιος και πώς μπορεί να διεκδικήσει ποτέ τη θάλασσα; Ποιος και πώς μπορεί ποτέ να την κυριεύσει; Αυτό είναι ένα μάθημα που έμελλε να πάρει ο Φάουστο και, μαζί του, οι αναγνώστες της ιστορίας του.
Ο έξυπνος τρόπος του Τζέφερς να μας δείχνει πού οδηγεί η πλεονεξία και ο παραλογισμός, πέρα από την ατομική ιστορία του Φάουστο, έχει και οικολογικές προεκτάσεις σχετικά με την πλεονεξία και τον παραλογισμό του είδους μας απέναντι στη Φύση. Ο Φάουστο δεν είναι με τίποτα ευχαριστημένος. Ζητάει, απαιτεί, εκνευρίζεται, θυμώνει, εξοργίζεται – νιώθει λες κι είναι το κέντρο του Σύμπαντος. Κι όμως, η τύχη που τον περιμένει καταμεσής της θάλασσας καθόλου δεν επηρεάζει τις κατακτήσεις του, πραγματικές ή υποτιθέμενες. Άλλωστε, είναι τόσο παράλογες οι απαιτήσεις του, ώστε δεν θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν σε καλό τέλος· και τόσο κενές, αφού τίποτα δεν του προσφέρει μια στάλα πραγματικής χαράς, ώστε πάει αμέσως στο επόμενο «θέλω». Κι είδαμε το λουλούδι, το πρόβατο, το δέντρο, που δέχτηκαν πρόθυμα να γίνουν δικά του. Γιατί, στη ζωή, κάποιοι ξέρουν και θέλουν να προσφέρουν, άλλοι ξέρουν και θέλουν ν’ αρπάζουν. Και τι χρήσιμο προσφέρει η ύπαρξη του Φάουστο στη γη; Τίποτα. Και πού είναι ο υπόλοιπος κόσμος, πέρα από τον Φάουστο κι αυτά που διεκδικεί; Πουθενά. Εικονογραφικά –και ουσιαστικά– ο Φάουστο είναι πάντα μόνος.
Οι λιτές, θαυμάσιες εικόνες του Τζέφερς έγιναν στο Παρίσι με τη μέθοδο της λιθογραφίας, όπως πληροφορούμαστε από την ταυτότητα του βιβλίου. Τα γήινα χρώματα που κυριαρχούν στο πρώτο μέρος, με φλούο πορτοκαλί πινελιές στις 
λεπτομέρειες, παντρεύονται με τις αποχρώσεις του γαλάζιου όταν ο Φάουστο φτάνει στη θάλασσα, κι έπειτα υποχωρούν αφήνοντας την απόλυτη κυριαρχία στο λευκό και στο μπλε, σπασμένο από την κατακίτρινη νιτσεράδα του πρωταγωνιστή. Κι ύστερα, γήινα χρώματα ξανά. Ισορροπία.
λεπτομέρειες, παντρεύονται με τις αποχρώσεις του γαλάζιου όταν ο Φάουστο φτάνει στη θάλασσα, κι έπειτα υποχωρούν αφήνοντας την απόλυτη κυριαρχία στο λευκό και στο μπλε, σπασμένο από την κατακίτρινη νιτσεράδα του πρωταγωνιστή. Κι ύστερα, γήινα χρώματα ξανά. Ισορροπία.
Ένα εξαιρετικό βιβλίο, που αναμένουμε ότι θα βρει τη θέση που του αξίζει στην καρδιά μικρών και μεγαλύτερων ηλικιακά αναγνωστών.
Η τύχη του Φάουστο
Μια ζωγραφισμένη ιστορία
Oliver Jeffers
εικονογράφηση: Oliver Jeffers
απόδοση: Φίλιππος Μανδηλαράς
Ίκαρος
96 σελ.
ISBN 978-960-572-310-1
Τιμή €18,90
Μια ζωγραφισμένη ιστορία
Oliver Jeffers
εικονογράφηση: Oliver Jeffers
απόδοση: Φίλιππος Μανδηλαράς
Ίκαρος
96 σελ.
ISBN 978-960-572-310-1
Τιμή €18,90
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου