Σελίδες

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016

«Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας» του Ζίγκμουντ Φρόιντ σε μετάφραση Γιώργου Σαγκριώτη

Από σήμερα Πέμπτη 31 Μαρτίου μια νέα συνεργασία ξεκινάει στο Lesvosnews.net H δημοσιογράφος-συγγραφέας Ράνια Μπουμπουρή θα μας παρουσιάζει κάθε Πέμπτη το «βιβλίο της εβδομάδας»

Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας του Ζίγκμουντ Φρόιντ, σε μετάφραση Γιώργου Σαγκριώτη, από τις Εκδόσεις Μίνωας (Πρώτη έκδοση: Μάιος 2015)
Ανάμεσα στα βιβλία που αποτελούν σημεία αναφοράς στη διεθνή βιβλιογραφία, συγκαταλέγεται ασφαλώς το έργο Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας του Ζίγκμουντ Φρόιντ.  Τι έχει να πει ένα βιβλίο γραμμένο το 1930 στον αναγνώστη του σήμερα; Την απάντηση δίνει το ίδιο το έργο σελίδα τη σελίδα, αλλά και συνοπτικά ο Ματθαίος Γιωσαφάτ στον διαφωτιστικό του πρόλογο: «Γι’ αυτό και το βιβλίο αυτό είναι και θα παραμείνει επίκαιρο, γιατί κρατά μπροστά στον άνθρωπο έναν καθρέφτη μέσα στον οποίο μπορεί να δει όλα τα καλά και όλα τα κακά της ύπαρξής του κατά τη διάρκεια της μακραίωνης, μεγαλειώδους πορείας του προς τον πολιτισμό που δημιούργησε» (σελ.14). Στον πρόλογο δίνονται συνοπτικά και οι έννοιες του Προεγώ (η έδρα των ενστίκτων στον παλαιοεγκέφαλο), του Υπερεγώ (η έδρα των κανόνων της κοινωνικής συμπεριφοράς στον νεοεγκέφαλο) και του Εγώ (το τρίτο όργανο της ψυχικής ζωής, όπου γίνεται η λογική επεξεργασία των ενορμήσεων του Προεγώ και των επιδράσεων του Υπερεγώ).
Ο Φρόιντ αρχίζει το παρόν έργο εξετάζοντας την πηγή του θρησκευτικού αισθήματος, ενώ είναι γνωστή η θέση του, την οποία επαναλαμβάνει στο δεύτερο κεφάλαιο, ότι: «Σαν μια τέτοια μαζική παράνοια θα πρέπει να χαρακτηρίσουμε και τις θρησκείες της ανθρωπότητας. Φυσικά όποιος συμμερίζεται την παράνοια ποτέ δεν την αναγνωρίζει» (σελ.45). Κατόπιν, απαριθμεί τις κυριότερες μεθόδους με τις οποίες οι άνθρωποι προσπαθούν να κατακτήσουν την ευτυχία κρατώντας την οδύνη μακριά απ’ τη ζωή τους, επισημαίνοντας βέβαια ότι όλοι είμαστε πιο ευάλωτοι απέναντι στην οδύνη όταν αγαπάμε και ότι φτάνουμε στην απώτατη δυστυχία όταν χάσουμε το αγαπημένο μας πρόσωπο ή την αγάπη του. Και πάλι για τη θρησκεία: «Η τεχνική της [για να κερδίσει κανείς την ευτυχία και ν’ απομακρυνθεί απ’ την οδύνη] συνίσταται στην υποβάθμιση της αξίας της ζωής και στην παρανοϊκή παραμόρφωση της εικόνας του πραγματικού κόσμου, κάτι που έχει ως προϋπόθεση την καταπτόηση της νοημοσύνης» (σελ.51).
Κατόπιν, αναλύοντας την έννοια του πολιτισμού, ο Φρόιντ υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος γίνεται νευρωτικός διότι δεν μπορεί να αντέξει τον βαθμό της στέρησης που του επιβάλλει η κοινωνία υπηρετώντας τα πολιτισμικά ιδεώδη της, ενώ η εξουσία επί του χώρου και του χρόνου, όπως και η υποταγή των φυσικών δυνάμεων –τα κύρια γνωρίσματα τα πολιτισμού– δεν αυξάνουν τον βαθμό ευχαρίστησης που οι άνθρωποι προσδοκούν από τη ζωή. Και ποια θέση έχει η ομορφιά στον πολιτισμό μας; Αν και δεν φαίνεται κάποια σαφής χρησιμότητά της, αν και δεν μπορεί να διακρίνει κανείς την αναγκαιότητά της για τον πολιτισμό, εντούτοις δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από αυτόν.
Αναλύοντας τις έννοιες της γενετήσιας ορμής, του έρωτα, της αγάπης και των ταμπού υπό το πρίσμα του πολιτισμού, παρουσιάζει πώς η σεξουαλική στέρηση προκαλεί καταπίεση και δυσφορία. Επίσης, συμπεραίνει ότι η πολιτισμική εξέλιξη δείχνει τον αγώνα μεταξύ έρωτα και θανάτου, δηλαδή ορμής της ζωής και ορμής της καταστροφής, έτσι όπως ο αγώνας αυτός διεξάγεται στο ανθρώπινο είδος. «Ο πολιτισμός αντιμετωπίζει λοιπόν την επικίνδυνη επιθετική τάση του ατόμου εξασθενίζοντάς την, αφοπλίζοντάς την, αναθέτοντας την επιτήρησή της σε μια αρχή στο εσωτερικό του, η οποία μοιάζει με κατοχική δύναμη σε κατακτημένη πόλη» (σελ.115).
Κι ας κλείσουμε την παρουσίαση αυτή με ένα από τα ερωτήματα που απασχολούν τον Φρόιντ προς το τέλος της πραγματείας του: Αν –και σε ποιον βαθμό– θα κατορθώσει η εξέλιξη του πολιτισμού να ελέγξει τη διασάλευση της κοινής ζωής που προκαλεί η ανθρώπινη ορμή καταστροφής και αυτοεξόντωσης; Πλούσια τροφή για σκέψη σε μια προσεγμένη και καλαίσθητη έκδοση.

Βρείτε το βιβλίο εδώ

--------------------

Άλλη ενδιαφέρουσα πρόταση από την κατηγορία των δοκιμίων στον ίδιο εκδοτικό οίκο: Άκου, Ανθρωπάκο! του Βίλχελμ Ράιχ (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, 2014). Βρείτε το εδώ

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016

Διάλεξη με θέμα "Καρπενήσι, η πορεία της πόλης στο χρόνο"

Καρπενήσι, η πορεία της πόλης στο χρόνο. Διάλεξη σήμερα (Τετάρτη 30/3) το απόγευμα στην Αθήνα

karpenisi-plateia-1936
Ενδιαφέρουσα διάλεξη με θέμα «Καρπενήσι, η πορεία της πόλης στο χρόνο» διοργανώνει σήμερα, Τετάρτη 30 Μαρτίου 2016, ο Προοδευτικός σύλλογος Καρπενησιωτών Αθήνας «Το Βελούχι», με την υποστήριξη του Οργανισμού-πολιτισμού και άθλησης του δήμου Αθηναίων.
Η εκδήλωση θα φιλοξενηθεί στο Πνευματικό Κέντρο της Αθήνας (Ακαδημίας 50) και θα αρχίσει στις 7 μ.μ..
Ομιλήτρια θα είναι η Αρχιτέκτων Μηχανικός του Ε.Μ.Π κα Μαρία Παπαϊωάννου, ενώ θα προλογίζει ο δημοσιογράφος κ. Δημήτρης Ευαγγελοδήμος.
(ΦΩΤΟ: Καρπενήσι, πλατεία, 1936)

Δωράκι για "Ένα τρελό τρελό Αγρόκτημα"


- Νομίζαμε ότι το "Τρελό Αγρόκτημα" θα ήταν μπεμπέ για την Ε' δημοτικού, αλλά έχει τέτοιο λεξιλόγιο και τέτοιες πληροφορίες, όσο για τη μουσική...
Χθεσινό δώρο για το τρελοαγρόκτημά μας! 
Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε εδώ: 

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2016

Αλέξης Πανσέληνος: συνέντευξη στη Ράνια Μπουμπουρή

«Ο άνθρωπος που δεν μπορεί να σκεφτεί είναι κατασκευασμένος για σκλάβος»


  • "Ο έρωτας κινεί τη ζωή μας. Κινεί και την τέχνη. Και είναι το μεγαλύτερο δώρο στον άνθρωπο να μπορεί να τον αισθάνεται."
  • "Η ευμάρεια, η ευτυχία, η ειρήνη και η δικαιοσύνη κερδίζονται με αγώνα. Συχνά, με αίμα. Ούτε χαρίζονται ούτε κατοχυρώνονται ποτέ νομοθετικά."
  • "Παράγουμε στρατιές άγλωσσων νέων και ο άγλωσσος άνθρωπος στερείται το όργανο της σκέψης. Η σκέψη έχει ανάγκη τη γλώσσα. Ο άνθρωπος χωρίς σκέψη δεν μπορεί να σκεφτεί και ο άνθρωπος που δεν μπορεί να σκεφτεί είναι κατασκευασμένος για σκλάβος."

Με αφορμή την επίσκεψη του Αλέξη Πανσέληνου στη Μυτιλήνη για την παρουσίαση του νέου του μυθιστορήματος, Η κρυφή πόρτα (Εκδόσεις Μεταίχμιο), που θα γίνει την Πέμπτη 31 Μαρτίου στις 8 το βράδυ, στο βιβλιοπωλείο «Book and Art» (Κομνηνάκη 5), η δημοσιογράφος-συγγραφέας Ράνια Μπουμπουρή συζήτησε με τον συγγραφέα για το νέο του αυτό βιβλίο, για το βιβλίο γενικά, αλλά και για τη ζωή στην Ελλάδα του σήμερα.

Συνέντευξη του Αλέξη Πανσέληνου στη Ράνια Μπουμπουρή για το www.lesvosnews.net
Κύριε Πανσέληνε, μία απορία που μου είχε γεννηθεί από το πρώτο βιβλίο σας που είχα διαβάσει, προ είκοσι ετών περίπου: Το επώνυμό σας θα μπορούσε να είναι συγγραφικό ψευδώνυμο. Γνωρίζετε πώς προέκυψε;
Ομολογώ, όχι. Ούτε ο πατέρας μου ήξερε από πού προήλθε. Και ο δικός του παππούς Πανσέληνος ονομαζόταν. Μου άρεσε παλιότερα να φαντάζομαι κάποια μυστηριώδη συγγένεια με τον μεγάλο αγιογράφο Μανουήλ Πανσέληνο, η ιδέα πως το επώνυμό μας έρχεται από την εποχή του Βυζαντίου. Άλλωστε η γιαγιά μου, η μητέρα του Ασημάκη, είχε οικογενειακό της επώνυμο Βελισσαρίου – που και αυτό προέρχεται από το Βυζάντιο. Ρεαλιστικότερο πάντως –ίσαμε να αποδειχθεί το αντίθετο– και γνωρίζοντας το χούι των Μυτηλινιών για τα παρατσούκλια, είναι να αποδεχτώ την πιθανότητα κάποιος πρόγονός μας να το απέκτησε χάρη – σε τι άραγε; Τη φαλάκρα του; Την υπερμεγέθη κοιλιά του; Άγνωστο.

Στην Κρυφή πόρτα, ο πρωταγωνιστής, Ευγένιος Σερδάρης, ζώντας τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στην ίδια γειτονιά, έχει ζήσει τη μετάλλαξη πολλών γειτονιών σε κέντρα διερχομένων. Θα μπορούσε, άραγε, να επανέλθει κάποτε η έννοια και η αξία της γειτονιάς στα μεγάλα αστικά κέντρα;
Ασφαλώς θα μπορούσε. Και παρά την ερήμωση των κεντρικών λεωφόρων της Αθήνας, οι γειτονιές του κέντρου εξακολουθουν να κατοικούνται. Μερικές εκατοντάδες μέτρα μόνο από την Ακαδημίας, το Κολωνάκι, τα Εξάρχεια, η Νεάπολη (δική μου γειτονιά και του Ευγένιου Σερδάρη) κατοικούνται και θα κατοικούνται. Αυτό που σου χαρίζει το κέντρο της πόλης –πέρα από τις ατυχείς μέρες και ώρες των επεισοδίων και των διαδηλώσεων, που άλλωστε έχουν αισθητά αραιώσει– είναι κάτι πολύτιμο ως αίσθηση και ανεπανάληπτο ως εμπειρία. Όσο για μένα, το κέντρο –το κέντρο του κέντρου μπορώ να πω– είναι η γενέθλια γειτονιά μου και για πάντα η γειτονιά μου. Και η Αθήνα είναι και σήμερα μια πολύ όμορφη πόλη. Παρά τις ουλές της.

Η κρυφή πόρτα του διαμερίσματος του Ευγένιου μετατρέπεται, σταδιακά, από όριο του κόσμου του σε πέρασμά του σ’ έναν κόσμο ονειρεμένο. Χρειαζόμαστε τέτοιες κρυφές πόρτες στη ζωή μας;
Ασφαλώς τις χρειαζόμαστε. Και ο Ευγένιος κάποια στιγμή αρχίζει να πιστεύει πως βρήκε μια τέτοια πόρτα που θα τον οδηγήσει στην πραγματοποίηση του ονείρου. Ωστόσο, για έναν άνθρωπο όπως αυτός, μια κρυφή πόρτα είναι άγνωστο τι κρύβει πίσω της. Και το όνειρο μπορεί να αποδειχτεί ο χειρότερος εφιάλτης.

«Τώρα που ήτανε πάλι εδώ, που ήτανε δίπλα του, μπορούσε να υποκριθεί πως την ξεχνά για λίγο», γράφετε για τον ερωτοχτυπημένο πρωταγωνιστή σας. Υπάρχει, άραγε, ισχυρότερη κινητήριος δύναμη από τον έρωτα;
Ο έρωτας κινεί τη ζωή μας. Κινεί και την τέχνη. Και είναι το μεγαλύτερο δώρο στον άνθρωπο να μπορεί να τον αισθάνεται.

Ο Ευγένιος, που βιοπορίζεται ως μεταφραστής, δηλώνει ότι η μετάφραση γίνεται ακόμα πιο κουραστική όταν το κείμενο δεν σου προσφέρει αναγνωστική απόλαυση. Αλλά όταν σου προσφέρει αναγνωστική απόλαυση, συνήθως απαιτεί πιο σκληρή δουλειά στη μετάφραση. Εσείς, λοιπόν, ποια τρία βιβλία θα μας προτείνατε να διαβάσουμε, που σας κούρασαν ως μεταφραστή αλλά πιστεύετε ότι θα μας χαρίσουν αναγνωστική απόλαυση;
Έχω μεταφράσει τρία βιβλία συνολικά, από τα οποία δεν κυκλοφορεί σήμερα κανένα. Ωστόσο και οι τρεις ήταν μεταφράσεις «του έρωτα» – όπως θα λέγαμε για ένα παιδί. Τις έκανα παρακινημένος από την αγάπη μου για τα βιβλία αυτά, χωρίς να μου τις έχει παραγγείλει κανένας εκδότης. Συνήθως διαβάζω τα ξένα βιβλία στο πρωτότυπό τους – αν γνωρίζω τη γλώσσα. Αποφεύγω τις μεταφράσεις. Σϊγουρα υπάρχουν αξιόλογες, ξέρω όμως πως οι περισσότερες γίνονται κάτω από πίεση χρόνου και σπάνια προέρχονται από την αγάπη του μετφραστή για το βιβλίο. Οπότε πρέπει να μιλήσουμε για μια λύση ανάγκης – στην περίπτωση που ο αναγνώστης δεν έχει τη δυνατότητα να διαβάσει το πρωτότυπο και πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίσει το βιβλίο. Δεν είμαι σε θέση να συστήσω κάποιο συγκεκριμένο συνεπώς.

Η καταγωγή σας είναι από τη Λέσβο. Την επισκέπτεστε συχνά; Ποια εικόνα του νησιού σάς έχει εντυπωθεί από τα παιδικά σας χρόνια;
Γεννημένος στην Αθήνα, στη Λέσβο ήρθα πρώτη φορά 10 χρονών, δυο συνεχή καλοκαίρια, φιλοξενούμενος σε συγγενικό σπίτι του πατέρα μου, όταν οι γονείς μου ταξίδευαν στο εξωτερικό. Ασφαλώς ήταν αυτά τα δύο καλοκαίρια από τα πιο όμορφα που έζησα ποτέ. Και μου άφησαν ανεξάληπτες αναμνήσεις από την πόλη της Μυτιλήνης και τις κοντινές εξοχές της. Οι εικόνες του λιμανιού, της προκυμαίας, που ήταν δυο βήματα από το σπίτι που έμενα, ξανάρχονται συχνά στα όνειρά μου ακόμα και σήμερα. Θυμάμαι το λιμάνι γεμάτο από καΐκια, ψαράδικα αλλά και ιστιοφόρα εμπορικά, βάρκες, δίχτυα, τη μυρωδιά της αλμύρας. Θυμάμαι τον δρόμο της κεντρικής αγοράς, τη θάλασσα στα Τσαμάκια, το κάστρο των Γατελούζων, το άγαλμα της Ελευθερίας και τον καλοκαιρινό κινηματογράφο, που αν σωστά θυμάμαι, λεγόταν «Μαϊάμι». Θυμάμαι το καφενείο «Βαλάκη» όπου σύχναζε ο θείος του πατέρα μου, ο Γιώργος Βελισσάριος, θυμάμαι τη μυρωδιά της λαδαποθήκης που στεγαζόταν στο ισόγειο του σπιτιού του, στην οδρό Σκρα, την παλάντζα όπου πάνω ανέβαινα και ο θείος Γιώργος με ζύγιζε κι εμένα στα ψέματα. Θυμάμαι τη μικρή Αγλαΐτσα που έμενε απέναντί μας και ήταν η φίλη των παιχνιδιών μου (και ίσως και το αντικείμενο ενός εντελώς αθώου, παιδικού έρωτα). Τους φίλους που συναντούσε ο πατέρας μου όταν ερχόταν κι αυτός στο νησί, όπως ο δικηγόρος, ο Γιώργος Κορτέσης, ή ο λόγιος Θύελπις Λευκίας. Αργότερα ήρθα ξανά καλοκαίρι, κατά τα μέσα της δεκαετίας του ’60, για να επισκεφτώ και να μείνω στην Πέτρα, φιλοξενούμενος στο σπίτι του ζωγράφου Τάκη Ελευθεριάδη. Και κάπου τριάντα χρόνια αργότερα, με την πρώτη μου γυναίκα και τον μικρό τότε γιο μας, τον Κωστή, ήρθαμε τρία αλλεπάλληλα καλοκαίρια στη Μυτιλήνη και μείναμε στη Θερμή, κάνοντας αποκεί εκδρομές σε όλο το νησί με το αυτοκίνητο.

Και ποια είναι η σημερινή εικόνα που έχετε για το νησί, σε σχέση με τα ατελείωτα προσφυγικά και μεταναστευτικά κύματα που το κατακλύζουν;
Έρχομαι στη Μυτιλήνη έπειτα από πολλά χρόνια. Δεν ξέρω πώς θα μου φανεί, δεν ξέρω αν και πόσο έχει αλλάξει από την τελευταία μου επίσκεψη. Από τις εικόνες που έχω δει, η πόλη δεν φαίνεται να έχει αλλάξει δραματικά. Ασφαλώς θα υπάρχουν νέα πράγματα, που δεν τα γνωρίζω, και μ’ ενδιαφέρει πολύ να τα δω – όπως θέλω πάρα πολύ να γνωρίσω το νησί στη γυναίκα μου, τη συγγραφέα Λουκία Δέρβη, που δεν έχει έρθει ποτέ εδώ. Ξέρω πως η Λέσβος έχει επωμιστεί ένα μεγάλο μέρος από το βαρύ φορτίο που σηκώνει η Ελλάδα σήμερα, με τις διαρκείς αφίξεις μεταναστών και προσφύγων από τη Μέση Ανατολή. Έχει πείρα από την προσφυγιά. Στο βιβλίο του πατέρα μου Τότε που ζούσαμε διαβάζουμε σήμερα ανάλογες περιγραφές από την απελπιστική κατάσταση των ανθρώπων που, αναγκασμένοι να αφήσουν τον τόπο τους και να ξενιτευτούν με το στανιό, ξεβράστηκαν στο λιμάνι το 1922, όπως και το δράμα της ανταλλαγής πληθυσμών, με τους γηγενείς Τούρκους της Λέσβου και των άλλων περιοχών της Ελλάδας. Η Λέσβος έχει δείξει εκπληκτική μεγαλοψυχία στην υποδοχή αυτών των ανθρώπων, αν πάρουμε υπόψη μας ότι ο κρατικός μηχανισμός βρέθηκε ανέτοιμος να τους αντιμετωπίσει. Όλοι διαβάσαμε και είδαμε την καλοσύνη και την ευγένεια των απλών ανθρώπων που είδαν έξω από τις πόρτες και στους δρόμους τους τα πλήθη των δυστυχισμένων.

Μια που αναφερθήκατε στο βιβλίο Τότε που ζούσαμε του Ασημάκη Πανσέληνου, να πούμε ότι πριν από δύο χρόνια επανεκδόθηκε από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Πρόκειται για ένα χρονικό γραμμένο στη διάρκεια της Δικτατορίας, το οποίο όταν πρωτοκυκλοφόρησε αγαπήθηκε πολύ και θεωρείται πλέον κλασικό. Ποια υποδοχή τού επιφύλαξε το σημερινό αναγνωστικό κοινό;
Το Τότε που ζούσαμε είναι εδώ και χρόνια ένα αληθινά κλασικό βιβλίο. Διαβάζεται και αγοράζεται συνεχώς από τότε που κυκλοφόρησε. Η νέα του έκδοση έδωσε την ευκαιρία σε πολύ νεότερες γενιές να το γνωρίσουν και εξακολουθεί έτσι την πορεία του. Είμαι πολύ ευτυχής γι’ αυτό και, αν ζούσε ο πατέρας μου, σίγουρα θα ήταν περήφανος και θα γνώριζε και ο ίδιος τη δικαίωση που του άξιζε.

Πρόσφατα η Μυτιλήνη διεκδίκησε τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021 χωρίς επιτυχία. Τι, κατά την άποψή σας, δεν πήγε καλά;
Αυτές οι διοργανώσεις, απ’ όσο ξέρω, δεν εξαρτώνται τόσο από τις ομορφιές της φύσης, τη γραφικότητα του τόπου, την ευγένεια και τη χάρη των ανθρώπων του και την αρχαία παράδοση του πολιτισμού που κουβαλάνε. Οι διακρίσεις, οι βραβεύσεις, όπως και οι αναθέσεις τέτοιων διοργανώσεων καθορίζονται από πολιτικά συμφέροντα και υποστηρίζονται από σημαντικά κονδύλια, τα οποία λιπαίνουν τον τροχό της τύχης. Η αποτυχία της Μυτιλήνης δεν πιστεύω ότι οφείλεται σε κάποιες ελλείψεις (αν και το θέμα των υποδομών είναι πολύ σοβαρός παράγων για μια τέτοια επιλογή) αλλά στο ότι κάποια άλλη πόλη τελικά θα καλύψει τις «κρυφές προδιαγραφές» που απαιτούνται για μια πολιτιστική πρωτεύουσα.

Πόλεμος, τρομοκρατία, προσφυγιά… Ποιος είναι ή θα πρέπει να είναι ο ρόλος ενός συγγραφέα σε όλα αυτά που ζούμε και παρακολουθούμε;
Αυτός που ήταν πάντα. Ο συγγραφέας εμπνέεται από την πραγματικότητα που τον περιβάλλει. Ήδη η κρίση που ζούμε στην Ελλάδα τα πέντε τελευταία χρόνια έχει εισχωρήσει στην τέχνη, είτε μιλάμε για την πεζογραφία είτε για την ποίηση είτε για το θέατρο είτε για τη ζωγραφική. Παντού. Και υπάρχει μια γενικότερη τάση συνειδητοποίησης γύρω από την πολιτική στην τέχνη, όχι με την έννοια της προσχώρησης σε κάποια ιδεολογία, αλλά περισσότερο με την έννοια της αντιμετώπισης της πολιτικής γι’ αυτό που είναι – δηλαδή, ως μέρους του προβλήματος και όχι τρόπου να το λύσουμε. Στην Ελλάδα συνειδητοποιούμε, σιγά σιγά αλλά σίγουρα, ότι αυτό που παλιότερα λέγαμε πολιτική λύση ή ιδεολογική αποτίμηση της πραγματικότητας έχει εξαφανιστεί από τον ορίζοντα και ότι, αν δεν αλλάξει κάτι ριζικά, οριστικά, αν δεν μεσολαβήσουν γεγονότα καταλυτικά, πεδίο για ελπίδα δεν υπάρχει. Μια σειρά από γενιές ανθρώπων έχουν μεγαλώσει με την ιδέα πως η ευμάρεια, η ευτυχία, η ειρήνη και η δικαιοσύνη είναι νομοθετημένα δικαιώματα και δεν χρειάζεται παρά να τα επικαλεστούμε για να τα αποσπάσουμε. Η αλήθεια είναι πως δεν γίνεται έτσι. Η ευμάρεια, η ευτυχία, η ειρήνη και η δικαιοσύνη κερδίζονται με αγώνα. Συχνά, με αίμα. Ούτε χαρίζονται ούτε κατοχυρώνονται ποτέ νομοθετικά.

Το βιβλίο μπορεί να είναι παρηγοριά σε έναν νέο που βιώνει την ανεργία; Και, για να το γενικεύσουμε, τι μπορεί να προσφέρει σήμερα η τέχνη σε όσους αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης;
Η τέχνη είναι το οξυγόνο που χρειαζόμαστε. Είναι καταφύγιο και ελπίδα. Δείχνει στον άνθρωπο το καλό και το κακό του πρόσωπο, τον βοηθά να συνειδητοποιείται και να εκτιμά ό,τι είναι πιο πολύτιμο και πιο ακριβό στη ζωή. Σε εποχές κρίσης (και είναι σπάνιες οι εποχές που δεν διέρχονται μέσα σε κάποιου είδους κρίση) η τέχνη κρατά το κεφάλι μας έξω από το νερό, στέλνει το βλέμμα μας εκεί που πρέπει να κοιτάξει. Την αλήθεια και την ομορφιά της ζωής. Ακόμα και όταν περιγράφει μια σκοτεινή πραγματικότητα, ακόμα κι όταν μιλά για πράξεις φοβερές και ακραίες καταστάσεις –πράγματα μέσα στη ζωή κι αυτά– καταφέρνει, με μέσο της την αισθητική απόλαυση, να μας προσφέρει την ανάταση που χρειαζόμαστε. Γι’ αυτό ακριβώς η αισθητική τελειότητα είναι τόσο κεφαλαιώδες στοιχείο της τέχνης, το κύριο και βασικό εργαλείο της. Οι έννοιες είναι άλλων τομέων το μέσο. Η τέχνη είναι αισθητική. Διδάσκει τέρποντας.

Του άρεσε να διαβάζει «περί φιλοσοφίας, που είναι μόδα τώρα που η φιλοσοφία έχει καταρρεύσει μαζί με τις υπόλοιπες ανθρωπιστικές επιστήμες», γράφετε. Αλλά τι λέτε, κυριαρχεί ο ανθρωπιστικός ή ο τεχνοκρατικός χαρακτήρας στην εκπαίδευση; Με άλλα λόγια, έχουμε ανάγκη από επιστήμονες ή από ανθρώπους;
Σήμερα στην εκπαίδευση επικρατεί ο τεχνοκρατικός χαρακτήρας, ενώ θα έπρεπε να επικρατεί ο ανθρωπιστικός. Οι επιστήμες έχουν κατακερματιστεί σε «ειδικότητες». και η ειδικότητα (δηλαδή το μέρος του όλου) αφαιρεί από τον ορίζοντα των επιστημόνων τη γενική εικόνα, που δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι άλλη από το ανθρωπιστικό και ανθρωποκεντρικό της στοιχείο. Θα έλεγα, λοιπόν, πως έχουμε ανάγκη από επιστήμονες που παραμείναν άνθρωποι και δεν μετατράπηκαν σε μικρά γρανάζια μιας μηχανής.

Χαρακτηρίζετε την ανάγνωση «ιδανική απόλαυση»: «να χάνεις τον εαυτό σου και να πολλαπλασιάζεις τον χρόνο και τις εμπειρίες της ζωής με εκείνα του βιβλίου». Η εκπαίδευση σήμερα δημιουργεί νέους αναγνώστες;
Κάθε άλλο! Η εκπαίδευση που αποδυναμώνει τη γλώσσα ουσιαστικά λοβοτομεί γενιές ολόκληρες. Παράγουμε στρατιές άγλωσσων νέων και ο άγλωσσος άνθρωπος στερείται το όργανο της σκέψης. Η σκέψη έχει ανάγκη τη γλώσσα. Ο άνθρωπος χωρίς σκέψη δεν μπορεί να σκεφτεί και ο άνθρωπος που δεν μπορεί να σκεφτεί είναι κατασκευασμένος για σκλάβος. Τίποτα δεν θα προχωρήσει στην Ελλάδα αν δεν επανέλθει η γλώσσα ως βασικό αντικείμενο της παιδείας μας.

Σας ευχαριστούμε θερμά κι ευχόμαστε η Κρυφή πόρτα σας ν’ ανοίξει πολλές κρυφές πόρτες στον νου των αναγνωστών!

----------------
Ο Αλέξης Πανσέληνος, από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους Έλληνες πεζογράφους, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943 και έλκει την καταγωγή του από τη Μυτιλήνη. Σπούδασε στη Νομική Σχολή Αθηνών και δικηγόρησε ως το 1997. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1982 με τη συλλογή διηγημάτων Ιστορίες με σκύλους κι έκτοτε έχει εκδώσει πέντε μυθιστορήματα, μεταξύ των οποίων τα βραβευμένα Η μεγάλη πομπή (Β’ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 1986, έχει μεταφραστεί στο εξωτερικό και κυκλοφορεί σε επανέκδοση από το Μεταίχμιο) και Σκοτεινές επιγραφές (Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού Διαβάζω 2012). Το μυθιστόρημά του Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια ήταν η ελληνική υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας το 1997 κι έχει μεταφραστεί στα γαλλικά, στα γερμανικά και στα ιταλικά (επίσης κυκλοφορεί σε επανέκδοση από το Μεταίχμιο). Επιπλέον, έχει εκδώσει συλλογές διηγημάτων και δύο βιβλία με δοκίμια, κι έχει μεταφράσει λογοτεχνία από αγγλικά και γερμανικά.

Βρείτε την Κρυφή πόρτα εδώ

5ος μαραθώνιος ανάγνωσης από τις Εκδόσεις Ψυχογιός

Μέχρι τις 31/3 οι δηλώσεις συμμετοχής στον 5ο μαραθώνιο ανάγνωσης (βιβλιο-τρεχάλα) των Εκδόσεων Ψυχογιός. Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε εδώ:
http://www.psichogios.gr/site/Content/show/1112/5os-marathwnios-anagnwshs-vivliwn-twn-ekdosewn-psyxogios-vivlio-trexala-filanagnwsias

Κυριακή 27 Μαρτίου 2016

"Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο": το είδαμε και μας άρεσε πολύ!

από 4 μέχρι 104 ετών
 
Μια παράσταση για όλη την οικογένεια με μουσική του Sergei Prokofiev, βασισμένη σε μια ιδέα του Θωμά Μοσχόπουλου. Μια φρέσκια ματιά στο μύθο της Σταχτοπούτας, μιας ιστορίας που αντιστέκεται στο χρόνο...
Γιατί έξι ηθοποιοί κι ένας πιανίστας ανεβαίνουν σε ένα πιάνο; Και καταρχάς... χωράνε εκεί πάνω; Ναι! Γιατί το πιάνο μετατρέπεται σε «πατάρι» και έτσι όλα μπορούν να συμβούν. Οι κολοκύθες γίνονται άμαξες, τα ποντίκια γίνονται άλογα, τα παλιά παπούτσια γίνονται γυάλινα γοβάκια. Αλλά και ο χορός γίνεται αφήγηση, η αφήγηση κοντσέρτο, και μια ολόκληρη ιστορία χωράει σε μια νότα! Κι έτσι, η Σταχτοπούτα και ο Πρίγκιπας μεγαλώνουν, ενώ οι μεγάλοι ξαναγίνονται παιδιά. Όλα αυτά, συμβαίνουν πάνω στο πατάρι χωρίς μαγικά ραβδιά, παρά μόνο με το σώμα, τη φωνή και την παλλόμενη μουσική ενός από τους σπουδαιότερους συνθέτες του εικοστού αιώνα.
Μια παράσταση σύγχρονη, διασκεδαστική, γεμάτη μουσική και φαντασία. Με έναν τρόπο αφήγησης πρωτότυπο, γεμάτο χιούμορ αλλά και συγκίνηση, μαγεία και αλήθεια.



ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Η παράσταση είναι μία δημιουργία της ομάδας Patari Project

Σκηνοθεσία: Σοφία Πάσχου
Μουσική σύνθεσή: Κορνήλιος Σελαμσής σε συνεργασία με την ομάδα
Ηθοποιοί: Γιάννης Γιαννούλης, Θεοδόσης Κώνστας, Θάνος Λέκκας, Κατερίνα Μαυρογεώργη, Αλέξανδρος Χρυσανθόπουλος, Αποστόλης Ψυχράμης
Μουσικός: Βασίλης Παναγιωτόπουλος
Σκηνικά: Ντέβιντ Νεγρύν
Κοστούμια: Κλαίρ Μπρέισγουελ
Φωτισμοί: Aλέξανδρος Αλεξάνδρου
Βοηθός σκηνοθέτη: Εριφύλη Στεφανίδου

ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Κυριακή 11.00 & 15.00

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
95 λεπτά (με διάλειμμα)
Θέατρο Πόρτα
Μεσογείων 59, Αθήνα 11526
τ: 210-7711333, 210-7780518

Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016

25η Μαρτίου με ελεύθερη είσοδο στο Μουσείο της Ακρόπολης

25η Μαρτίου στο Μουσείο Ακρόπολης

Παρασκευή, 25 Μαρτίου, 2016
Την Παρασκευή 25η Μαρτίου 2016 το Μουσείο Ακρόπολης θα γιορτάσει την Εθνική Επέτειο με ελεύθερη είσοδο για όλους τους επισκέπτες. Όπως κάθε Παρασκευή, οι εκθεσιακοί χώροι του Μουσείου θα παραμείνουν ανοιχτοίαπό τις 9 το πρωί ως τις 10 το βράδυ και το εστιατόριο του δευτέρου ορόφου ως τα μεσάνυχτα.
Εκτός από τις μόνιμες συλλογές, οι επισκέπτες θα μπορούν να θαυμάσουν τα τρία χρυσά σκυθικά αντικείμενα της έκθεσης «Σκυθικοί προπομποί από το Ερμιτάζ στο Μουσείο Ακρόπολης», στο ισόγειο του Μουσείου.

Κυριακή 20 Μαρτίου 2016

"Τρελό τρελό Αριθμητάρι" και "Τρελό τρελό Αγρόκτημα": κριτική της Σοφίας Δένη


Ο Μαγικός Κόσμος του παιδικού βιβλίου: Εδώ νηπιαγωγείο! (Ένα τρελό τρελό αγρόκτημα / Ένα τρελό τρελό αριθμητάρι)

Tίτλος: Ένα τρελό τρελό αγρόκτημα
Συγγραφέας: Ράνια Μπουμπουρή
Εικονογράφηση: Νίκη Λεωνίδου
Εκδοτικός οίκος: Ψυχογιός
Ο κυρ-Νίκος και η κυρα-Θοδώρα είναι οι ιδιοκτήτες ενός όμορφου αγροκτήματος στην επαρχία. Σήμερα είναι ιδιαίτερα χαρούμενοι γιατί περιμένουν τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους από την Αθήνα. Τη χαρά αυτή, δε συμμερίζονται, δυστυχώς, και τα ζώα του αγροκτήματος. Αντίθετα είναι τρομοκρατημένα με τη σκέψη ότι θα πρέπει να ξαναπεράσουν τα περσινά μαρτύρια στα χέρια των δυο μικρών εγγονιών. Αποφασίζουν, λοιπόν, να βγουν στην επίθεση και να μην αφήσουν τα δυο μικρά θηρία να τα κακομεταχειριστούν ξανά. Το μόνο ζώο που προσπαθεί να διατηρήσει την ηρεμία και να δώσει μια ευκαιρία στα δυο μικρά παιδιά είναι η αγελάδα: προτείνει στα υπόλοιπα ζώα να παρουσιάσει το καθένα τον εαυτό του για να τα γνωρίσουν καλύτερα οι μικροί άνθρωποι. Πραγματικά, το σχέδιό της στέφεται με επιτυχία. Κάθε ζώο μιλά για τον εαυτό του, τις συνήθειές του και τα αγαθά που προσφέρει στον άνθρωπο μέσα από ένα έμμετρο τραγούδι. Στο τέλος τα δυο παιδάκια υπόσχονται ότι θα σέβονται και θα αγαπούν τα ζώα όπου κι αν βρεθούν.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί έναν έξυπνο τρόπο  για να  γνωρίσουν οι μικροί μαθητές  του νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του δημοτικού τα ζώα του αγροκτήματος. Στα πλεονεκτήματα του βιβλίου αξίζει να προσθέσουμε ότι περιέχεται cd με 14 τραγούδια σε μουσική του Αλκιβιάδη Κωνσταντόπουλου. Τη φωνή τους στα τραγούδια έχουν δανείσει αξιόλογοι καλλιτέχνες όπως: Ευσταθία, Κατσούλης, Παναγιωτοπούλου, Φριντζήλα κ.α.
Τίτλος: Ένα τρελό τρελό αριθμητάρι
Συγγραφέας: Ράνια Μπουμπουρή
Εικονογράφηση: Αιμιλία Κονταίου
Εκδοτικός οίκος: Ψυχογιός
Πώς μπορούν, άραγε, να συνυπάρξουν σε ένα βιβλίο ένας κλέφτης, δυο περιστεράκια, τρεις μαγισσούλες, τέσσερα βιβλία, πέντε πιγκουίνοι, έξι πορτοκάλια, η Χιονάτη με τους εφτά νάνους, οχτώ πλανήτες, εννέα προβατίνες, πολλά έντομα, ψάρια, κοτούλες, παπάκια, γατούλες και όλα τα ζωντανά της πλάσης; Η συγγραφέας παιδικών βιβλίων Ράνια Μπουμπουρή έχει καταφέρει να εξιτάρει την παιδική φαντασία μέσα από πολλές, μικρές, διαφορετικές ιστορίες που έχουν ένα κοινό στοιχείο: την αρίθμηση. Το βιβλίο της αυτό θεωρείται ιδανικό για τους μαθητές της προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας για πολλούς λόγους: καταρχήν συμβάλλει στην κατανόηση των αριθμών μέχρι το 20, αφού ο μαθητής έρχεται σε επαφή μαζί τους με παιγνιώδη και αβίαστο τρόπο. Επίσης, διαθέτει ελκυστική εικονογράφηση και ένα cd με 13 τραγούδια σε μουσική του Αλκιβιάδη Κωνσταντόπουλου, που ερμηνεύονται από εξαιρετικούς καλλιτέχνες όπως: Μητσιάς, Μαχαιρίτσας, Τσαλιγοπούλου, Ζουγανέλης κ.α.
Στις μέρες μας δίνεται ιδιαίτερη σημασία στη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης, στη σύνδεση των μαθηματικών με άλλα γνωστικά αντικείμενα, με καταστάσεις της καθημερινής ζωής, με μαθηματικές δραστηριότητες που έχουν νόημα για τα παιδιά και που αξιοποιούν τις προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες τους. Το βιβλίο αυτό λοιπόν, εξυπηρετεί άψογα το σκοπό, αφού εμπλέκει τα μαθηματικά με τη μουσική και τα καθιστά έτσι ιδιαίτερα ελκυστικά. Ακόμα, τα ποιήματα που περιέχονται διαθέτουν έμμετρο λόγο κι έτσι είναι ιδανικά για μαθητές που ξεκινούν συστηματικά την ανάγνωση.

Πηγή: http://www.kosvoice.gr/%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CE%B4%CF%8E-%CE%BD%CE%B7%CF%80%CE%B9%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CE%BF/item/31407-%CE%BF-%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D-%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CE%B4%CF%8E-%CE%BD%CE%B7%CF%80%CE%B9%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%BB%CF%8C-%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%BB%CF%8C-%CE%B1%CE%B3%CF%81%CF%8C%CE%BA%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%BB%CF%8C-%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%BB%CF%8C-%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B8%CE%BC%CE%B7%CF%84%CE%AC%CF%81%CE%B9

Σάββατο 19 Μαρτίου 2016

Διαγωνισμός με δώρο τη "Ροζώ" που αγαπούσε τον Ζορό


Πηγή: http://www.happymumangie.gr/diagonismoi/giveaway-me-doro-ti-rozw-pou-agapouse-to-zoro/

Το σημερινό δώρο είναι διαφορετικό μιας και δεν είχε τύχει να σας δώσω κάποιο βιβλίο μέχρι τώρα.Ένα παιδικό βιβλίο, με ήρωα τη Ρόζα ή Ροζώ που της αρέσει ο Ζορό!


rozo
Λίγα λόγια για το βιβλίοΗ Ρόζα είναι ένα κοριτσάκι που της αρέσει ο Ζορό λόγω των καλών πράξεων που κάνει. Έτσι φοράει τη μάσκα και τη ‘μπέρτα’ της για να παραστήσει τη Ροζώ, όπως την αποκαλεί ο μπαμπάς της! Στην πορεία όμως θα ανακαλύψει ότι και χωρίς να είσαι υπερήρωας μπορείς να κάνεις καλές πράξεις..!
Ένα παραμύθι που κάθε παιδάκι μπορεί να ανακαλύψει τον ήρωα που κρύβει, μέσα από τις καθημερινές συνήθειες και όχι μόνο. Σε συννενόηση λοιπόν με τις εκδόσεις Ψυχογιός χαρίζουμε σε έναν τυχερό το παιδικό βιβλίο η Ροζώ τηςΡάνιας Μπουμπουρή
Λεπτομέρειες διαγωνισμού
– 1 τυχερός κερδίζει ένα βιβλίο η Ροζώ της Ράνιας Μπουμπουρή των εκδόσεων Ψυχογιός
– Ο διαγωνισμός ισχύει από 18 Μαρτίου και θα λήξει στις 24 Μαρτίου 2016 στις 23:59.
– Δεκτές γίνονται οι συμμετοχές μόνο από Ελλάδα.
– Η κλήρωση θα γίνει μέσω της εφαρμογής Random.org μετά τη λήξη του διαγωνισμού.
– Οι νικητής θα ενημερωθεί με e-mail. Σε περίπτωση που δε απαντήσει σε 3 ημέρες η κλήρωση θα επαναληφθεί.
– Εφόσον ο νικητής είναι κάτοικος Αττικής θα παραλάβει ο ίδιος το βιβλίο από το βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων Ψυχογιός στο κέντρο της Αθήνας (Μπενάκη 13-15 – Εξάρχεια). Εφόσον ο νικητής είναι κάτοικος επαρχίας θα λάβει το βιβλίο ταχυδρομικώς με έξοδα του δωροθέτη.
– Ο διαγωνισμός θα δημοσιευθεί και στις ακόλουθες σελίδες  kerdiseto.grlikekaikerdise.comclicknwin.gr

Τετάρτη 16 Μαρτίου 2016

Βραβεία Βιβλίου Public 2016


Τα 2 περσινά βιβλία μου είναι υποψήφια για τα Βραβεία Public 2016 
στην κατηγορία της παιδικής λογοτεχνίας. 
Αν σας άρεσαν και θέλετε, μπορείτε να τα ψηφίσετε στα παρακάτω link:

Ένα τρελό τρελό Αγρόκτημαhttp://www.publicbookawards.gr/vote.php?auto=1&CatID=5&id=732
Ο φίλος μου ο ύπνοςhttp://www.publicbookawards.gr/vote.php?auto=1&CatID=5&id=721


Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016

Κυριακή 13 Μαρτίου 2016

Επίσκεψη στον εκπαιδευτικό οργανισμό "Θεμιστοκλής"


Με ένα σκιουράκι κατέβηκα τη Δευτέρα 7/3 στον Πειραιά, 43 με περίμεναν εκεί: 
τα πρωτάκια του εκπαιδευτικού οργανισμού "Θεμιστοκλής"!
Με κατασκευές, με λουλούδια, με ζωγραφιές αλλά, κυρίως, με αγάπη!
Θερμές ευχαριστίες στη διεύθυνση του σχολείου 
και στην εκπαιδευτικό κ. Κωνσταντίνα Μελετιάδου!



Ευσταθία: συνέντευξη στη Ράνια Μπουμπουρή

Ευσταθία: συνέντευξη στη Ράνια Μπουμπουρή
Φωτογραφία: Ελένη Πολιτοπούλου
Η Ευσταθία, γνωστή και αγαπημένη τραγουδοποιός, αποτελεί μια ιδιαίτερη παρουσία στο ελληνικό καλλιτεχνικό στερέωμα. Στην προσωπική της δισκογραφία έχει να επιδείξει, μέχρι στιγμής, τέσσερα άλμπουμ:Το φιλανθρωπικό γκαλά (2003), Χωρίς εσένα, η ζωή θα είναι… (2005), Δεν μπορεί, έχει meeting (2007) καιΕίναι πολύ καλό παιδί (2010), καθώς και τέσσερα CD single: Το γραφείο (2000), Σ’ ευχαριστώ (2002), Το τραγούδι της ΑΝΑΣΑ (2009) και, το πιο πρόσφατο, Διακριτικά (2015). Τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί και στη θεατρική συγγραφή, ενώ κυκλοφορεί και το βιβλίο της Τέρμα για σήμερα ο μύθος (Ιανός, 2011). Μιλήσαμε μαζί της για τη μέχρι σήμερα πορεία της, καθώς και για τα μελλοντικά σχέδιά της.
Ευσταθία, γεννήθηκες και μεγάλωσες στην Αθήνα. Σε ποια ηλικία κατάλαβες ότι η μουσική είναι αυτό με το οποίο θες ν’ ασχοληθείς στη ζωή σου;
Από μικρή αγαπούσα τη μουσική, γι’ αυτό και ξεκίνησα ήδη από το δημοτικό τις σπουδές στο ωδείο της γειτονιάς μου. Μάθαινα κλασικό πιάνο. Ο αγαπημένος μου ήταν ο Μπαχ. Συνήθως τα παιδιά σιχαίνονται τον Μπαχ, εγώ ήμουν η εξαίρεση. Μου άρεσε επίσης να γράφω και στίχους. Δεν μου άρεσε να τραγουδάω η ίδια, αυτό ήρθε πολλά χρόνια αργότερα λόγω «επαγγελματικής απογοήτευσης». Δεν κατάφερα να γίνω καθηγήτρια και έγινα τραγουδίστρια. Και οι δύο περιπτώσεις απευθύνονται σε κάποιο κοινό…
Ποια ήταν τα μουσικά ακούσματα που σ’ επηρέασαν στην εφηβεία σου;
Ο πρόσφατα χαμένος David, o Elton John, αργότερα ανακάλυψα και τους Beatles και κάμποσα φλωροτράγουδα που έσκιζαν στα ερτζιανά, που τα άκουγα κρυφά μιας και στο σχολείο το σωστό και το πρέπον ήταν να είσαι πιο ροκ τύπος…
Σπούδασες στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Με ποιο σκεπτικό επέλεξες αυτό το γνωστικό αντικείμενο και τι σου προσέφερε στη μετέπειτα πορεία και εξέλιξή σου;
Δεν επέλεξα τη Σχολή μου με κανένα σκεπτικό ιδιαίτερο. Απλά είδα τι διδασκόταν και μου άρεσε η ύλη. Μου άρεσαν τα μαθήματα και σκέφτηκα ότι θα σπουδάσω κάτι με χαρά και όχι με βαρεμάρα. Δεν σκέφτηκα καθόλου τις προοπτικές, που δεν υπήρχαν έτσι κι αλλιώς. Μου άρεσε η θεολογία, συνεχίζει να μου αρέσει και πιστεύω ότι μου προσέφερε πολλά όσον αφορά την πνευματική μου αφύπνιση και την τέχνη μου.
Η τέχνη δεν είναι αγώνας δρόμου, αλλά μια προσωπική πορεία προς τη γνώση.
Το 1999 συμμετείχες στον κύκλο παραστάσεων Όλοι μαύρα κι ένα πιάνο του Σταμάτη Κραουνάκη με τη «Δυσδαιμόνα» σου. Πώς προέκυψε η συνεργασία αυτή;
Πήγα να παρακολουθήσω κάποια σεμινάρια έκφρασης τραγουδιού που παρέδιδε ο Σταμάτης, ανυποψίαστη για το τι θα επακολουθούσε, και έτσι… έπεσα στην παγίδα! Έγινα μέλος μιας επικίνδυνης «Σπείρας-Σπείρας». Έτσι απέκτησα την πρώτη μου επαφή με το θέατρο. Μέγας δάσκαλος ο Σταμάτης Κραουνάκης!
Το 2005 ήρθε η μεγάλη επιτυχία με το τραγούδι σου «Χωρίς εσένα», που όχι μόνο απέσπασε το 3ο βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης, αλλά και αποδείχτηκε διαχρονικό. Υπάρχει βήμα στη χώρα μας σήμερα για τους νέους καλλιτέχνες;
O νέος καλλιτέχνης, αν έχει να πει κάτι, κάποια στιγμή θα βρει τον δρόμο του. Είναι πολύ δύσκολο, αλλά όλα είναι δύσκολα στη ζωή. Πρέπει να το πιστέψει και να αφοσιωθεί. Να κοιτάει το μέσα του κι όχι τι κάνουν οι άλλοι. Η τέχνη δεν είναι αγώνας δρόμου, αλλά μια προσωπική πορεία προς τη γνώση. Μπορεί επίσης να το δει και σαν μια εκδρομούλα, πιο χαλαρά ακόμα. Το θέμα είναι να κάνει ο καθένας ό,τι μπορεί καλύτερο για την ψυχή του, όσο περνάει απ’ το χέρι του και να μην έχει απωθημένα, αυτά σε βασανίζουν. Γύρω μας υπάρχει πολλή δυσαρέσκεια από ανθρώπους που τελικά δεν έκαναν αυτό που πραγματικά ήθελαν.
Οι στίχοι σου πολλές φορές ακροβατούν ανάμεσα στη γλώσσα του πεζοδρομίου και σε μια τρυφερότητα σπαρακτική. Τι είναι αυτό που σ’ εμπνέει περισσότερο;
Με εμπνέει η μαχητικότητα των ανθρώπων, ο τρόπος που αντιμετωπίζουν την ήττα τους, οι αδυναμίες τους κι η ειλικρίνειά τους. Με εμπνέουν οι καθημερινές ιστορίες, οι φαινομενικά πεζές αλλά κατά βάθος πολύ ρομαντικές.
Έχει τύχει να μην πιστέψεις ιδιαίτερα σ’ ένα κομμάτι, αλλά να το δεις ν’ απογειώνεται τελικά; Ή, αντιστρόφως, να πιστέψεις πολύ σ’ ένα κομμάτι, αλλά να μην αγγίξει τελικά τον κόσμο όσο θα περίμενες;
Ναι, αυτό έχει συμβεί αρκετές φορές. Τα αγαπημένα μου τραγούδια είναι και κάποια που δεν ακούστηκαν πολύ και δεν έγιναν ευρέως γνωστά, π.χ. το «Πρέπει να το δεχτώ». Προφανώς δεν άρεσε και το μήνυμα που εμπεριείχαν. Έχουμε μάθει, οι δημιουργοί, να χαϊδεύουμε αυτιά και όταν γράψεις κάτι πιο σκληρό υπάρχει άρνηση. Το τραγούδι είναι πάντα πιο ευχάριστο όταν ο άλλος φταίει κι όχι εμείς.
Ποιοι είναι οι πρώτοι άνθρωποι στους οποίους δείχνεις μια καινούργια δουλειά για να σου πουν τη γνώμη τους;
Είναι οι φίλοι μου. Τους εμπιστεύομαι απόλυτα.
Το 2012 παρουσιάστηκε το πρώτο σου θεατρικό έργο, ο Διάδρομος. Πώς έγινε το πέρασμα αυτό από τη μουσική στο θέατρο;
Εδώ κολλάει το αρχαίο ρητό «Πενία τέχνας κατεργάζεται». Έτσι περίπου έγινε και μ’ εμένα. Η εξωτερική πίεση κάπου έπρεπε να εκτονωθεί. Πάντα αγαπούσα το θέατρο και μου δόθηκε η ευκαιρία, μιας και καθόμουν πλέον πολλές ώρες στο σπίτι λόγω έλλειψης δουλειάς, να εκφραστώ μ’ αυτόν τον τρόπο, να γράψω ένα θεατρικό έργο. Με τον Διάδρομο ήμουν και τυχερή, γιατί έπεσα σε ικανότατα καλλιτεχνικά χέρια, όπως αυτά της Μάνιας Παπαδημητρίου στη σκηνοθεσία και στην ερμηνεία, και της Λένας Πλάτωνος στη μουσική.
Αν με ρωτήσεις αν θα ’θελα να γυρίσω πίσω, προ κρίσης, θα σου ’λεγα όχι. Ούτε και τότε μου άρεσαν τα πράγματα. Ασυδοσία και εκμετάλλευση υπήρχε ανέκαθεν. Θα ήθελα όμως με τα μυαλά που κουβαλάμε τώρα να πάμε ένα βήμα πιο μπροστά, με εντιμότητα και νοικοκυροσύνη.
Ανάμεσα στους σπουδαίους καλλιτέχνες με τους οποίους έχεις συνεργαστεί, εκτός από αυτούς που αναφέραμε ήδη, συγκαταλέγονται οι: Βαγγέλης Γερμανός, Μιχάλης Δέλτα, Γιάννης Ζουγανέλης, Μαριανίνα Κριεζή, Φίλιππος Πλιάτσικας, Μελίνα Τανάγρη, Τάνια Τσανακλίδου, Άννα Φόνσου… Τι διδάχτηκες από όλες αυτές τις δημιουργικές συναντήσεις;
Οι συνεργασίες μου είναι σαν να έχω μία πολύτιμη πινακοθήκη. Όποτε νιώθω μοναξιά, την επισκέπτομαι ή την επιδεικνύω καμαρώνοντας. Είμαι περήφανη. Έχω πάρει από την κάθε μια ξεχωριστά μαθήματα και σε γενικές γραμμές με έχουν μάθει να έχω υπομονή και εμπιστοσύνη στους ανθρώπους.
Το τοπίο στη δισκογραφία είχε αλλάξει προτού ξεσπάσει η οικονομική κρίση. Πώς έζησες εσύ αυτή την αλλαγή;
Το τοπίο στη δισκογραφία είναι ένα βομβαρδισμένο τοπίο. Η πειρατεία και ο ρόλος του Ίντερνετ κατέστρεψαν σε ένα μεγάλο μέρος τη δισκογραφία. Γενικά η τεχνολογία άλλαξε ακόμα και τον τρόπο που ακούνε οι άνθρωποι πια μουσική. Δεν την απολαμβάνουν όπως παλιά. Την ακούνε από ακουστικά στον δρόμο ή κάνοντας άλλες δραστηριότητες παράλληλα, χωρίς να συγκεντρώνονται σ’ αυτή. Υπάρχει μια διάσπαση στην καθημερινότητα. Γι’ αυτό πλέον δεν δίνεται και τόση σημασία στον στίχο, και κατ’ επέκταση στον λόγο. Το σκοτεινότερο σημείο στη δισκογραφία είναι ότι ο καλλιτέχνης πια πρέπει να τα έχει «χοντρά» για να κάνει έναν δίσκο –που έτσι κι αλλιώς δεν θα πουλήσει–, να πληρώσει εταιρείες και διάφορα ραδιοφωνικά κυκλώματα για να ακουστεί ένα τραγούδι του και, τέλος, να βγει ψυχικά τσαλαπατημένος από όλες αυτές τις διαδικασίες. Αυτό συνεπάγεται μειωμένη καλλιτεχνική δημιουργία και μια «ζουλού» κατάσταση, ανεξέλεγκτη και βάρβαρη. Ο πολιτισμός έχει φτάσει σε ώρα μηδέν. Το μόνο που μας σώζει είναι ότι, μέσα από αυτό το χάος, αφυπνίζονται συνειδητότητες και μεμονωμένες περιπτώσεις που αργότερα μπορούν να καθοδηγήσουν και άλλους σε πιο φωτεινά μονοπάτια. Αν με ρωτήσεις αν θα ’θελα να γυρίσω πίσω, προ κρίσης, θα σου ’λεγα όχι. Ούτε και τότε μου άρεσαν τα πράγματα. Ασυδοσία και εκμετάλλευση υπήρχε ανέκαθεν. Θα ήθελα όμως με τα μυαλά που κουβαλάμε τώρα να πάμε ένα βήμα πιο μπροστά, με εντιμότητα και νοικοκυροσύνη.
Πώς τελείωσε το 2015 από άποψη ζωντανών εμφανίσεων;
Το 2015 τελείωσε με τις παραστάσεις της Δανάης που κάναμε με Άννα Φόνσου, Παναγιώτη Πετράκη και Δαυίδ Ναχμία σε σκηνοθεσία Μαλισσόβα, και με δύο συναυλίες δικές μου σε σκηνοθεσία της ανερχόμενης Ελένης Πολιτοπούλου στην «Αθηναΐδα».
Έχεις κάποια καινούργια δουλειά στα σκαριά;
Ετοιμάζεται μια καινούργια θεατρική δουλειά, μια μουσικοθεατρική παράσταση και κάποιες εμφανίσεις. Μετά τη Λεμεσό, όπου εμφανίστηκα στις 4 Μαρτίου, θα βρίσκομαι στις 9 Απριλίου στον χώρο πολιτισμού που είναι κυρίως γνωστός για τις φιλοσοφικές του δραστηριότητες και λέγεται «Πολιτεία» (Μοναστηρίου 136, Ακαδημία Πλάτωνος). Στην «Πολιτεία» έχουμε μια φιλοσοφική ομάδα που συναντιόμαστε και μελετάμε φιλοσοφία και το πώς μπορεί αυτή να εφαρμοστεί στην καθημερινότητά μας.
Τι διαβάζεις αυτόν τον καιρό και τι σ’ αρέσει να διαβάζεις;
Από μικρή μού άρεσε να διαβάζω βιογραφίες. Από βίους αγίων μέχρι βίους αμαρτωλών, αγαπημένων αμαρτωλών. Επίσης, αυτή την εποχή μελετάω ένα υπέροχο φιλοσοφικό βιβλίο του Μάρκου Αυρήλιου, Τα εις εαυτόν.
Ευσταθία, σ’ ευχαριστούμε πολύ! Καλή συνέχεια σε όλα!
Σας ευχαριστώ πολύ κι εγώ!